Şizofreni Hastalarında Klozapin Norklozapin Seviyesinin Metabolik Yan Etkiler, Kognitif Fonksiyonlar ve İşlevsellik Üzerine Etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada klozapin kullanmakta olan tedaviye dirençli şizofreni hastalarının klozapin/norklozapin oranının hastaların yaşam kalitesi, bilişsel işlevleri ve metabolik parametrelerle ilişkisinin değerlendirilmesi, klozapin kullanmakta olan tedaviye dirençli şizofreni hastalarında yaşam kalitesini yordayan faktörlerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Materyal ve Metot: Çalışmamıza 30 klozapin kullanmakta olan şizofreni hastası ve metabolik parametrelerin karşılaştırılması amacı ile 30 sağlıklı kontrol dahil edilmiştir. Şizofreni hastaları ilk olarak yarı-yapılandırılmış sosyodemografik form eşliğinde değerlendirilmiş, PANSS, ŞİLÖ, SMMT, WKET, İST, R-İSÖT testleri uygulanmıştır. Hem hasta hem de kontrol grubundan açlık kan şekeri, kan yağları, leptin ve ghrelin seviyelerini değerlendirmek için venöz kan alınmıştır. Elde edilen veriler SPSS 22 programına girilerek, istatistiksel analiz yapılmıştır. Bulgular: Klozapin/norklozapin oranı ile şizofreni hastalarının BKİ, metabolik parametreleri, leptin ve ghrelin düzeyleri arasında bir korelasyon saptanmamıştır (p0,05). Klozapin/norklozapin oranı ile hastaların ŞİLÖ ile değerlendirdiğimiz yaşam kalitesi arasında hem ŞİLÖ sosyal alanda ve ŞİLÖ toplam puan arasında bir korelasyon saptanmıştır (p0,05). Nörokognitif fonksiyonlar açısından değerlendirildiğinde İz Sürme Testi A arasında pozitif bir korelasyon (r: 0,524; p0,005), Rey toplam 5 arasında negatif bir korelasyon (r: -0,411; p 0,024), Standardize Mini-Mental Test puanları arasında negatif bir korelasyon (r:-0,423, p0,005) saptanmıştır. ŞİLÖ toplam puanı için yapılan Multiple Lineer Regressyon Analizinde PANSS toplam puanı, WCST Toplam Perseveratif Hata Sayısı ve Rey Yakın Bellek Puanının ŞİLÖ toplam puanı açısısından yordayıcı oldukları tespit edilmiştir. Sonuç: Çalışmamızda klozapin kullanmakta olan şizofreni hastalarının klozapin/norklozapin oranları ile yaşam kalitelerinin ve psikomotor hız, dikkat ve bellek fonksiyonları ile ilişkili olduğunu tespit ettik. Şizofreni hastalarında hastalığın şiddeti ve bilişsel fonksiyonların yaşam kalitesini yordadığını tespit ettik. Anahtar Sözcükler: Klozapin, norklozapin, şizofreni, nörobilişsel fonksiyon, yaşam kalitesiObjective: The aim of this study was to evaluate the relationship between clozapine/ norclozapine ratio and quality of life, cogntive functions, metabolic parameters and to determine the predictors of quality of life in treatment-resistant schizophrenia patients using clozapine. Material and Method: Thirty schizophrenic patients using clozapine and 30 healty controls were included in our study to compare metabolic parameters. Schizophrenia patients were first evaluated with semi-structured sociodemographic form and then PANSS, FROGS, SMMT, WCST, TMT, RAVLT tests were applied. Venous blood was taken from both the patient and control groups to evaluate metabolic parameters. The obtained data were was statistically analyzed by SPSS 22 programme. Results: No correlation was found between clozapine/norclozapine ratio and BMI, metabolic parameters, leptin and ghrelin levels of schiophrenia patients (p 0.05). A correlation was found between the clozapine/norclozapine ratio and the patients' quality of life, which was evaluted with FROGS both in the social domain and between the total FROGS scores ( p0.05) When the patients were evaluated in terms of neurocognitive function, a positive correlation (r: 0.524; p0.03), between TMT A; a negative correlation (r: -0.411; p0.024) between RAVLT total 5 and a negative corelation (r:-0.423, p0.005) was found. In the Multiple Linear Regression Analysis performed for the total FROGS score, it was determined that the PANSS total score, WCST total perseverative error number and RAVLT Proximal Memory Score were predictors of FROGS total score. Conclusion: In our study, we found that clozapine/norclozapine ratios are associated with quality of life, psychomotor speed, attention and memory functions of schizophrenia patients using clozapine. We also found that disease severity and cognitive functions predict quality of life in patients witg schizophrenia. Keywords: Clozapine, Norclozapine, Schizophrenia, Neurocognitive Functions, Quality of Life