Kadınların Mamografi Taramasına Katılımı, Meme Kanseri Risk Düzeyleri ve Ölüm Kaygısıyla İlişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, kadınların mamografi taramasına katılımı, meme kanseri risk düzeyleri ve ölüm kaygısıyla ilişkisinin değerlendirilmesi amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Bu kesitsel tipte bir çalışmadır. Ocak- Nisan 2023 tarihleri arasında 40 yaş ve üzeri kadınlar çalışmaya dahil edildi. Katılımcılara yüz yüze anket uygulandı. Ankette sosyodemografik özellikler, meme kanseri riski ile ilişkili özellikler, mamografi taramasına ilişkin özellikler , Templer'in Ölüm Kaygısı Ölçeği (TDAS) yer aldı. Bulgular: Çalışmaya toplamda 305 kadın katıldı. Katılımcıların yaş ortalaması 54,14±9,30'du, %66.90'ı ev hanımıydı, %48,90'ı obezdi ve %66,90'ı menopoza girmişti. Gail modeline göre beş yıllık meme kanseri gelişme riski ortalaması 1,11±0,54; yaşam boyu meme kanseri gelişme riski ortalaması 7,93±3,51 olarak hesaplandı. Katılımcıların ölüm kaygısı puanı ortalaması 8,47±2,39 olarak bulundu. Katılımcıların %68,90'ı mamografi taramasına katılmıştı, %23,00'ı taramaya düzenli katıldığını belirtti. Mamografi taramasına katılma durumu menopoz durumu, iyi huylu bir teşhis ile yapılan meme biyopsisi, uzak akrabalarda/tanıdıklarda kanser öyküsü, kanser taramasının henüz hastalık belirtisi olmadan yapılması gerektiğini bilme durumu ve yaşa göre anlamlı farklılık gösterdi. Katılımcılara yöneltilen mamografi hakkında olumsuz ifadelerden en yüksek puanı kötü haber almaktan korkmak aldı. Ölüm kaygısı puanı ile mamografi hakkında olumsuz ifadelerin total puanı arasında pozitif ilişki mevcuttu (r=0,229, p<0,001). Katılımcıların mamografi hakkındaki olumsuz ifadeleri arttıkça mamografi taramasına katılımları azalmaktaydı (p<0,001). Sonuç: Katılımcıların mamografi hakkında olumsuz ifadelere verdikleri puanlar ile ölüm kaygısı puanı arasında pozitif ilişkili mevcuttu. Olumsuz ifadelere verilen puan arttıkça taramaya katılım azalmaktaydı. Anahtar Kelimeler: meme kanseri, mamografi, ölüm kaygısı, Gail modeli

Aim: This study aimed to evaluate the relationship between women's participation in mammography screening, breast cancer risk levels and death anxiety. Materials and Methods: This is a cross-sectional study. Between January and April 2023, women aged 40 and over were included in the study. A face-to-face survey was applied to the participants. The questionnaire included sociodemographic characteristics, characteristics associated with breast cancer risk, characteristics related to mammography screening, and Templer's Death Anxiety Scale (TDAS). Results: A total of 305 women participated in the study. The mean age of the participants was 54.14±9.30 years, 66.90% were housewives, 48.90% were obese, and 66.90% were in menopause. According to the Gail model, the mean risk of developing breast cancer at five years was 1.11±0.54; The mean lifetime risk of developing breast cancer was calculated as 7.93±3.51. The mean death anxiety score of the participants was found to be 8.47±2.39. 68.90% of the participants participated in mammography screening, 23.00% participated in screening regularly. Participation in mammography screening differed significantly according to menopausal status, breast biopsy performed with a benign diagnosis, cancer history in distant relatives/acquaintances, knowing that cancer screening should be performed before any signs of disease, and age. Fear of bad news received the highest score for negative statements about mammography directed at participants. There was a positive correlation between death anxiety score and total score of negative statements about mammography (r=0.229, p<0.001). As the participants' negative statements about mammography increased, their participation in mammography screening decreased (p<0.001). Conclusions: There was a positive correlation between the scores of the participants for negative statements about mammography and the death anxiety score. As the score for negative statements increased, participation in the screening decreased. Keywords: breast cancer, mammography, death anxiety, Gail model