Muhabbet Kuşlarında (Melopsittacus Undulatus) Elde Tutma Stresini Azaltmaya Yönelik Lavanta (Lavandula Angustifolia) Hidrolatı Kullanımının Kortikosteron Seviyesine Etkisinin Belirlenmesi.

Abstract

Stres, organizmada homeostaz için gerçek veya algılanan bir tehdit oluştuğunda bir dizi bütünleştirici ve davranışsal süreci içeren karmaşık bir fizyolojik durumdur. Canlının homeostazını tehdit eden tüm uyaranlara stresör adı verilmektedir. Evlerimizi paylaştığımız muhabbet kuşlarının en fazla maruz kaldığı stresörlerden biri elde tutma uygulamasıdır. Tez çalışmamızın amacı, muhabbet kuşlarında elde tutma stresini azaltmaya yönelik lavanta (Lavandula angustifolia) hidrolatı kullanımının plazma kortikosteron seviyesine etkisini belirlemektir. Çalışmamız, her grupta beş dişi ve beş erkek olmak üzere toplam 20 muhabbet kuşundan oluşan deneme ve kontrol gruplarından oluşmaktadır. Gruplar aynı şartlarda 15 günlük karantina süreci geçirmiştir. Karantina sürecinin tamamlanmasının ardından deneme grubuna bir hafta süreyle günlük su tüketimine eklenen 150 µl lavanta hidrolatı verilmiştir. Bir haftanın sonunda deneme ve kontrol grubu kuşlarına aynı zaman diliminde standardize edilmiş stresör uygulaması ve kan alma protokolü uygulanmıştır. Alınan kan örneklerinden plazma kortikosteron düzeyleri belirlenmiş ve elde edilen verilerin istatistiksel analizi yapılmıştır. İstatistiksel analizler sonucunda muhabbet kuşlarında lavanta (Lavandula angustifolia) hidrolatı kullanımının elde tutma stresine karşı oluşan stres cevabını azaltmada istatistiksel olarak anlamlı bir etki gösterdiği tespit edilmiştir.Stress is a complex physiological state that involves a series of integrative and behavioural processes when a real or perceived threat to homeostasis occurs in the organism. All stimuli that threaten the homeostasis of the organism are called stressors. One of the most common stressors to which budgerigars, with which we share our homes, are exposed is restraint handling. The aim of thesis study was to determine the effect of lavender (Lavandula angustifolia) hydrolate on plasma corticosterone levels in budgerigars to reduce restraint handling stress. Our study consisted of experimental and control groups comprising a total of 20 budgerigars, with five females and five males in each group. The groups underwent a 15-day quarantine period under identical conditions. Following the completion of the quarantine period, the experimental group received 150 µl of lavender hydrolate added to their daily water consumption for one week. At the end of one week, a standardised stressor application and blood sampling protocol were applied to both experimental and control group birds within the same time period. Plasma corticosterone levels were determined from the blood samples, and the obtained data were statistically analysed. Statistical analyses revealed that the use of lavender (Lavandula angustifolia) hydrolate had a statistically significant effect in reducing the stress response to restraint handling stress in budgerigars.