SGK Prim Teşviklerinin SGK Denetmenlerinin Bakış Açıları ile Analizi

Abstract

İşletmelerin üzerindeki en önemli yüklerden biri işçilerin sigorta prim giderleridir. Araştırmalar, primlerin yüksek olmasının işletmeleri kayıt dışı istihdama yönlendirdiğini ortaya koymaktadır. Bu nedenle ilgili maliyetin azaltılması, işgücü piyasasının düzenlenmesi, kayıtlı istihdamın özendirilmesi için işletmelere primlerle destekler sağlanmaktadır. Bu desteklerden biri de SGK (Sosyal Güvenlik Kurumu) primlerine yönelik teşviklerdir. SGK denetmenlerinin prim teşvik sisteminin uygulanması ve denetlenmesi açısından büyük rol ve sorumlulukları bulunmaktadır. Bu anlamda SGK denetmenlerinin prim teşvik sisteminin işleyiş durumu, etkinliği ve verimliliği hususundaki beklentilerinin belirlenmesi bu çalışmanın amacıdır. Bu amaçla İstanbul ilinde görev yapan 110 SGK denetmeni ve denetmen yardımcısı bu çalışmanın örneklemini oluşturmuştur. Araştırma verilerinin elde edilmesinde anket yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre katılımcıların beklentileri arasında “SGK prim teşviklerinin işletmelere mali destek sağlamasına yönelik beklentilerinin” en yüksek ve “SGK prim teşviklerinin denetimine yönelik beklentilerinin” ise en düşük ortalamaya sahip olduğu belirlenmiştir. Denetmenlerin büyük bir bölümü uygulanan teşviklerin daha küçük işletmeleri de kapsayacak biçimde genişletilmesi gerektiğini düşündükleri, teşviklerin haksız kazanç temin edilmesi gibi kötü niyetli ve usulsüz kullanımına dair yasal alt yapının tam olarak oluşturulması konusunda tedirginlik hissettikleri tespit edilmiştir. Araştırmanın sonunda konu ile ilgilenen uzmanlara, denetmenlere, politika yapıcılara ve akademisyenlere SGK teşviklerinin geliştirilmesine ve etkinliğinin artırılmasına yönelik önerilerde bulunulmuştur.