Dirayet Tefsirleri Geleneğinde Kur'an'daki Kevnî Ayetlerin Yorumlanma Biçimleri

Abstract

Tefsir literatüründe genel olarak tenzili ve kevnî olmak üzere iki tür ayetten bahsedilir. Tenzili ayetler Kur'ân'a işaret ederken, kevnî ayetler evrene ve içindekilere işaret eder. Kevnî ayetler, çoğunlukla iman esaslarının delilleri olarak Kur'ân'da yer almaktadır. Kur'ân'ın her fırsatta dikkatleri evrene ve içindeki yasalara çekmesi, müfessirleri söz konusu ayetler üzerinde düşünmeye sevk etmiştir. Bu bağlamda dirayet tefsilerinde de söz konusu ayetler üzerinde çeşitli yorumlar yapılmıştır.Genel olarak klasik ve modern dönem şeklinde ayırabileceğimiz dirayet tefsiri ekolünde kevnî ayetlere yaklaşımlarda bir takım farklılıklar göze çarpmaktadır. Bu farklılıklar kimi zaman müfessirlerin bilgi birikimi ve ilgi alanlarının farklılıklarından kimi zaman evrenle ilgili bilgilerin değişmesinden kimi zaman da dış sebeplerden kaynaklanmıştır.Bu çalışma belli başlı dirayet tefsirlerinin Kur'ân'daki kevnî ayetlere yaklaşımlarını ortaya koymaktadır. Bu yapılırken tarihsel sürece özellikle dikkat edilmiştir. Metot olarak daha çok karşılaştırma yöntemi kullanılmıştır.Çalışmanın birinci bölümde ayet kavramı incelenmiştir. Kevnî ayetler, bağlamlarıyla ilişkilendirilerek Allah-tabiat-insan ilişkisi ortaya konmaya çalışılmıştır. İkinci bölüm dirayet tefsirlerine ayrılmıştır. Bu bağlamda dirayet tefsiri kavramı, dirayet tefsirinin tarihçesi ve belli başlı dirayet tefsirleri özetle verilmiştir. Ayrıca dirayet tefsirlerinin kevnî ayetlere yaklaşım biçimleri karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Son bölümde de belli başlı dirayet tefsirlerinde kevnî ayetlerin yorumlanma biçimleri örnekleriyle aktarılmıştır.Anahtar sözcükler: Tefsir, dirayet tefsiri, ayet, kevnî ayet, müfessir, bilimsel tefsir.Generally, in Qur?anic commentary literature (tafsir or tafseer) it has been mentioned two types of verses as revelational(tenzîli) and Cosmological (kevnî). While the revelational verses are including to Qur?an, cosmological verses are including to and addressing to cosmos and the things inside the cosmos. Cosmological verses are often found in Qur?an as the evidence of faith principles. In every opportunity, Qur?an attracts attractions of human to cosmos and the laws inside the cosmos. Therefore, Qur?anic Commentators (mufassir) think about such kind of verses in Qur?an. Meanwhile, there has also been several interpretation about such kind of verses in tafsir al-dirayah (Tafsir bi?l Dirayah).This study has showed the approaching of particular tafsirs al-dirayah to kevnî verses in Quran. In our thesis as a method, comparison technique is used.The verse has been examined as a concept in the first part of the study. By cosmological verses are connected with their contexts, relationship among God-Nature-Human being is trying to be explained.The second part of the study, tafsir al-dirayah have been described. Furthermore, as a concept tafsir al-dirayah, the history of tafsirs al-dirayah and the tafsirs al-dirayah are summarized. Besides, approaching types of tafsirs al-dirayah to kevnî verses have been examined. İn the last part, the approaching types of cosmological verses in the particular tafsirs al-dirayah has been expressed with the example.Key words: Exegesis (Commentary), Tafsir al-Dirayah (Tafsir bi?l-Ra?y), Verse, Cosmological Verse, Commentarator, Scientific Commentary.