Diyabetik Maküla Ödemi Olgularında İntravitreal Anti-VEBF Enjeksiyonun Tedaviye Yanıta Olan İlişkisinin Mikrovasküler Yapılar Üzerinden Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada diyabetik maküla ödemi olan hastalara uygulanan anti- vasküler endotelyal büyüme faktörü (anti-VEBF) enjeksiyonunun tedaviye yanıt ile ilişkisinin mikrovasküler yapılar üzerine olan etkinliğini Optik Koherens Tomografi Anjiyografi (OKTA) kullanılarak değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Eylül 2024 – Aralık 2024 yılları arasında OMÜ Göz Hastalıkları Polikliniğine başvuran hastalar prospektif olarak değerlendirmeye alınmıştır. Hastalara birer ay ara ile 3 doz intravitreal bevacizumab enjeksiyonu yapılmıştır. Tedavi öncesinde ve tedavi sonrasındaki kontrol muayenelerinde OKT ve OKTA görüntülemeleri alınmıştır. OKTA görüntülemeleri yüzeyel kapiller pleksus (YKP) ve derin kapiller pleksus (DKP) olmak üzere iki düzeyde ele alınmıştır. Alınan görüntülerden ImageJ yazılımı kullanılarak vasküler dansite (VD), vasküler uzunluk dansitesi (VUD), vasküler tortuyosite indeksi (VTİ), damar çapı indeksi (DÇİ), fraktal boyut (FB), foveal avasküler zon alanı (FAZ-A), foveal avasküler zon çevresi (FAZ- Ç), foveal avasküler zon sirkülaritesi (FAZ-Si) verileri elde edilmiştir. AngioTool yazılımı kullanılarak eksplant alanı (EA), damar alanı (DA), damar alan yüzdesi (DAY), toplam kavşak sayısı (TKS), toplam damar uzunluğu (TDU), ortalama damar uzunluğu (ODU), toplam uç nokta sayısı (TUNS), ortalama E lakünarite (OEL) verileri hesaplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS v22 kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: Çalışmamıza 20'si kadın (%54), 17'si erkek (%45) olmak üzere toplam 37 hastanın 51 gözü dahil edildi. Hastaların yaş ortalamaları 62.40 ± 10.18 idi. YKP düzeyinde tedaviye yanıt veren grupta VD 33.75 ± 4.24 iken iyileşme sağlanarak 35.19 ± 3.57'ye yükselmiştir. (p=0,049) DÇİ değeri 4.18 ± 0.23 düzeyinden 4.09 ± 0.34'e gerilemiştir. (p=0,047) FAZ alanı başlangıçta 0.413 ± 0.187 mm2 iken tedavi sonrası düzelme sağlayarak 0.381 ± 0.192 mm2 düzeyine inmiştir. (p=0,003) DKP düzeyinde tüm hasta grubunda tedavi öncesi FAZ alanı 0.605 ± 0.389 mm2 iken tedavi sonunda maküla iskemisi gerileyerek 0.576 ± 0.391 mm2 olmuştur. (p=0,014) FAZ çevresi ise 3.82 ± 1.40 mm'den 3.58 ± 1.48 mm'ye azalma göstererek istatistiksel anlamlı bulunmuştur. (p=0,008) Tedaviye yanıt veren grupta Fraktal Boyut 1.941 ± 0.015 'ten 1.948 ± 0.013 düzeyine ilerleme sağlamıştır. (p=0,046) Tedaviye yanıt veren grupta AngioTool parametrelerinde DKP düzeyinde son VA, son DYA, son TBS, son TDU, ilk ODU, son ODU değerleri anlamlı olarak daha yüksektir. (hepsi, p<0,05) Sonuç: Anti-VEBF tedavi sonrası hastalarda YKP düzeyinde VD, VUD' de artış, FAZ alanı ve DÇİ değerinde azalma saptanmıştır. Ayrıca tedaviye yanıt veren grupta AngioTool parametrelerinde DKP düzeyinde son DA, son DYA, son TBS, son TDU, ilk ODU, son ODU değerleri anlamlı olarak daha yüksektir. DKP düzeyindeki bu anlamlı yüksek farklar tedaviye yanıt veren bir gözde beklenen ve istenen vasküler iyileşmeye yatkınlık ile ilişkili olabilir. Anti-VEBF tedavinin maküladaki mikrovasküler yapılar üzerine olumlu etkileri vardır. Yapılan enjeksiyonlar sonrasında vasküler damar yoğunluğu artmakta, FAZ alanı azalmakta ve maküla iskemisinde iyileşme görülmektedir.Objective: The aim of this study was to evaluate the effect of anti-VEGF injection on microvascular structures in patients with diabetic macular edema using Optical Coherence Tomography Angiography (OCTA) according to treatment response. Materials and Methods: We prospectively evaluated patients who applied to the OMU Ophthalmology Outpatient Clinic between September 2024 and December 2024. We administered three intravitreal bevacizumab injections to the patients at one- month intervals. We obtained OCT and OCTA images at pre-treatment and post- treatment control examinations. We evaluated OCTA images at two levels: superficial capillary plexus (SCP) and deep capillary plexus (DCP). Using ImageJ software, we obtained vascular density (VD), vascular length density (VLD), vascular tortuosity index (VTI), vessel diameter index (VDI), fractal dimension (FD), foveal avascular zone area (FAZ-A), foveal avascular zone perimeter (FAZ-P), foveal avascular zone circularity (FAZ-CI) data from the obtained images. We calculated explant area (EA), vessel area (VA), vessel percentage area (VPA), total number of junction (TNoJ), total vessel length (TVL), mean vessel length (MVL), total number of endpoint (TNoEP), mean E lacunarity (MEL) data using AngioTool software. We used SPSS v22 to analyze the data and accepted the significance level as p<0.05. Results: We included 51 eyes of 37 patients, 20 female (54%) and 17 male (45%), in our study. The mean age of the patients was 62.40 ± 10.18. In the group responding to treatment at the SCP level, VD increased from 33.75 ± 4.24 to 35.19 ± 3.57. (p=0.049) VDI value decreased from 4.18 ± 0.23 to 4.09 ± 0.34. (p=0.047) FAZ area, which was 0.413 ± 0.187 mm2 at the beginning, decreased to 0.381 ± 0.192 mm2 after treatment. (p=0.003) In the whole patient group, the FAZ area at the DCP level before treatment was 0.605 ± 0.389 mm2, while at the end of treatment, macular ischemia regressed and became 0.576 ± 0.391 mm2. (p=0.014) The FAZ perimeter decreased from 3.82 ± 1.40 mm to 3.58 ± 1.48 mm. (p=0.008) In the group responding to treatment, Fractal Dimension improved from 1.941 ± 0.015 to 1.948 ± 0.013. (p=0.046) The AngioTool parameters at the DCP level, last VA, last VPA, last TNoJ, last TVL, first AVL, and last AVL values were significantly higher in the group responding to treatment. (all, p<0.05) Conclusion: After anti-VEGF treatment, we obtained an increase in VD and VLD and a decrease in FAZ area and VDI values at the level of YKP in patients. In addition, in the group responding to treatment, the AngioTool parameters of the last VA, last VPA, last TNoJ, last TVL, first AVL, and last AVL values at the level of DCP were significantly higher. These significant-high differences at the level of DCP may be related to the expected and desired vascular healing tendency in an eye responding to treatment. Anti-VEGF treatment has positive effects on microvascular structures in the macula. After the injections, vascular vessel density increases, FAZ area decreases, and improvement is observed in macular ischemia.