Ondokuz Mayıs Üniversitesi Çocuk Nöroloji Polikliniğine Baş Ağrısı Şikayeti İle Başvuran Çocuk ve Adölesanların Beslenme Durumlarının ve Yaşam Kalitelerinin Değerlendirilerek Verilen Beslenme Eğitiminin Etkinliğinin Saptanması

Abstract

Amaç: Birincil baş ağrısı tanısı alan çocuk ve adölesanların beslenme durumlarının ve yaşam kalitelerinin saptanmasının ardından verilen beslenme eğitiminin baş ağrısı parametreleri, yaşam ve beslenme kalitesi üzerindeki etkisini değerlendirmeyi amaçlamıştır. Materyal ve Metot: Bu çalışma Ondokuz Mayıs Üniversitesi Çocuk Nöroloji Polikliniğine başvuran ve birincil baş ağrısı tanısı alan 10-17 yaş arasındaki 17 çocuk ve adölesanı kapsamaktadır. Vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri alınmış ve biyokimyasal parametre değerleri dosyalarından alınmıştır. Besin sıklığı anketi, üç günlük besin tüketim kaydı ve Çocuklar ve Adölesanlar için Akdeniz Diyet Kalite İndeksi (Kidmed) skorları ile beslenme durumları saptanmış, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi Ölçeği (ÇİYKÖ) kullanılarak bireylerin yaşam kaliteleri belirlenmiştir. Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) aracılığıyla fiziksel aktiflik düzeyleri belirlenmiştir. Görsel Analog Skala (VAS) ve Pediatrik Migren Özürlülük Ölçeği (Pedmidas) kullanılarak baş ağrısı ile ilgili veriler toplanmıştır. Katılımcılara yüzyüze ve çevrim içi olmak üzere (toplmada en az 11 görüşme) beslenme eğitimi verilmiş ve üç ay sonra eğitim öncesi ve sonrası olmak üzere ölçekler tekrar uygulanmış olup bulgular SPSS ile değerlendirilmiş ve p<0.05 istatistiksel olarak anlamlı kabul edilmiştir. Bulgular: Beslenme eğitimi öncesinde çocuk ve adölesanların Kidmed skorları ve yaşam kaliteleri düşük iken Pedmidas skorları yüksek bulunmuştur. Ayrıca serum D vitamini düzeylerinin katılımcıların çoğunda ciddi yetersiz olarak gösterilmiştir. Katılımcıların Akdeniz diyetine bağlılıklarının yetersiz olduğu ve verilen eğitim sonrasında olumlu değişimler olduğu görülmüştür. Beslenme eğitimi sonrasında ÇİYKÖ, Kidmed, Pedmidas ve VAS skorlarında anlamlı iyileşmeler meydana gelmiştir (p<0,05). Ayrıca Kidmed ve Pedmidas skorları arasıda negatif yönlü bir korelasyon olduğu bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Yürütülen çalışmada baş ağrısı yaşayan çocuk ve adölesanların beslenme alışkanlıklarının iyileştirmeye ihtiyacı olduğu görülmüştür. Yaşanılan baş ağrısının bu yaş grubunda yaşam kalitesinde düşüşlere yol açabileceği de bulunan sonuçlar arasındadır. Verilen beslenme eğitiminin baş ağrısı parametreleri başta olmak üzere beslenme alışkanlıkları ve yaşam kalitesi üzerinde olumlu sonuçlar verdiği gösterilmiştir. Anahtar Sözcükler: Çocukluk çağı birincil baş ağrıları, Beslenme durumu, Yaşam kalitesi, Beslenme eğitimi, Çocuklar İçin Yaşam Kalitesi ÖlçeğiAim: After determining the nutritional status and quality of life of children and adolescents diagnosed with primary headache, it was aimed to evaluate the effect of nutrition education on headache parameters, quality of life, and nutrition. Materials and Methods: This study includes 17 children and adolescents between the ages of 10-17 who applied to Ondokuz Mayıs University Child Neurology Polyclinic and were diagnosed with primary headaches. Body weight and height measurements were taken and biochemical parameter values were taken from their files. Nutritional status was determined using a food frequency questionnaire, a three-day food consumption record and Mediterranean Diet Quality Index for Children and Adolescents (Kidmed) scores, and the quality of life of individuals was determined using the Children's Quality of Life Scale (PedsQL). Physical activity levels were determined through the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ). Headache-related data were collected using the Visual Analog Scale (VAS) and the Pediatric Migraine Disability Scale (Pedmidas). Nutrition education was given to the participants face to face and online (at least 11 interviews in total), and the scales were reapplied three months later before and after the training. The findings were evaluated with SPSS and p < 0.05 was considered statistically significant. Results: Before nutrition education, children and adolescents' Kidmed scores and quality of life were low, while their Pedmidas scores were high. Additionally, serum vitamin D levels were shown to be seriously inadequate in the majority of participants. It was observed that the participants' adherence to the Mediterranean diet was insufficient and there were positive changes after the training provided. After nutrition education, significant improvements occurred in PedsQL, Kidmed, Pedmidas and VAS scores (p<0.05). Additionally, a negative correlation was found between Kidmed and Pedmidas scores (p<0.05). Conclusion: The study showed that the eating habits of children and adolescents experiencing headaches need improvement. Among the results found is that headaches experienced may lead to decreases in the quality of life in this age group. It has been shown that the nutrition education provided has positive results on nutritional habits and quality of life, especially headache parameters. Keywords: Childhood primary headaches, Nutritional status, Quality of life, Nutritional education, Children's Quality of Life Scale