Bafra ve Çarşamba Ovalarının Agroekolojik Zonlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Kullanılarak Çıkarılması ve Sulama Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmada uzaktan algılama verileri ve Coğrafi bilgi sistemleri kullanılarak Çarşamba ve Bafra Ovalarında bitki yetiştiriciliği açısından önemli Agroekolojik zonlarm belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu çalışmada temel olarak Marmara Araştırma Enstitüsü Uzay Teknolojileri Grubunca Yeşilırmak Gelişim Projesi kapsamında Coğrafi Bilgi Sistemleri ortamında hazırlanan veri tabanından yararlanılmıştır. Veri tabanında yer alan katmanlar; 1. Güncel Landsat-TM Uydu Görüntüsü Katmanı 2. Toprak Bilgileri Katmanı 3. Topoğrafik Katman 4. İklim Katmanıdır. Her bir katman ağırlıklandınlmış birçok alt katmanlardan oluşturulmuştur. Örneğin; İklim katmanı bitki büyüme periyodu, yıllık toplam yağış miktarı, yetişme periyodu yağış miktarı ve yıllık sıcaklık ortalaması kullanılarak hazırlanmıştır. Katmanların oluşturulmasında ve değerlendirilmesinde 'ağırlıklı faktör analiz yöntemi' kullanılmıştır. Öncelikli olarak bitki yetiştiriciliği bakımından önemli olan karakterler saptanmış ve bunlardan temin edilebilenler, belirlenen değerlendirme aralıklarına bölünerek haritalara işlenmiştir. Sonra bu karakterlere önem sırasına göre 'etki katsayıları' verilmiştir. Değişik karakterleri gösteren haritaların üst üste serilmesi ile elde edilen kapalı poligonların her birinin elde ettiği toplam değerler hesaplanmıştır. Son olarak, toplam etki değerleri, Arc View 3.2 programı ve bu programın Spatial Analiz ile 3D Analiz modülleri kullanılarak belli aralıklarla bölünmüş ve böylece Çarşamba ve Bafra Ovalarında bitki yetiştiriciliği bakımından önemli beşer adet Agroekolojik zon elde edilmiştir. Elde edilen bu zonlar güncel uydu verileri de kullanılarak yorumlanmış ve önerilerde bulunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Agroekolojik zonlama, CBS, Çarşamba, Bafra, OvaIn this study, it is aimed to discover AEZs of Çarşamba and Bafra lowlands regarding agricultural planting via GIS and data of remote sensing. This study bases its research mainly produced by the Marmara Research Institute Space Technological Group at the Yeşilırmak Development Project. The layers of the data are as follows; 1. Landsat-TM satellite data layer 2. Land data layer 3. Topographical layer 4. Climatic layer Every layer has many weighted sub layers. For example, the climatic layer is prepared by taking into account the period of plant growing, the total amount of rain in summer times and the average temperature of weather. The method of weighted factor analysis is applied in creating and assessing the layers. First, the characters that are important regarding plant production are detected. Second, these characters are put on the maps according to their values. Third, value numbers are given on the base of their importance. The total values are counted by overlaying different layers. Finally, the total values are divided into separate parts; so five important AEZs are described in Bafra and Çarşamba lowlands. The zones are commented and some advices are given in the light of satellite data. In this study, Arc View 3.2 program and Spatial Analyst and 3D Analyst models of Arc View are used. Key Words: AEZ, GIS, Çarşamba, Bafra, Lowland