Tarım İşletmelerinin Doğrusal Programlama Yöntemi ile Planlanması: Dikbıyık Beldesi Örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, Samsun ili Dikbıyık beldesindeki tarım işletmelerininekonomik yapıları ile yıllık faaliyet sonuçlarını ortaya koymak, işletme gelirlerininartırılabilmesi için optimum işletme planını tespit etmektir.Araştırmaya esas olan veriler, Dikbıyık beldesindeki 45 örnek işletmeden anketyapılarak elde edilmiştir. Örnek işletmeler, işletme arazisi büyüklüğü kıstas alınarak,tabakalı tesadüfî örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenmiştir. Toplanan veriler, 2005-2006 üretim dönemine aittir. İncelenen işletmeler; küçük (1-50 dekar), orta (51-135dekar) ve büyük (136 dekardan büyük) işletmeler olmak üzere 3 ve işletmelerortalamasına göre değerlendirilmiştir.İncelenen işletmelerde bir çiftçi ailesi ortalama 4 nüfusa sahiptir. Nüfusun okur-yazarlık düzeyi yüksektir. Fakat, çoğu ilk ve orta öğretim düzeyindedir. Ortalamaişletme arazisi genişliği 5 0,91 dekardır.İncelenen işletmelere ait optimum üretim deseninin tespit edilmesinde, doğrusalprogramlama yöntemi kullanılmıştır. İşletmeler ortalaması olarak planlama sonucundaelde edilen üretim desenine göre üretim yapıldığında, brüt kârın %218 oranında artacağıortaya konmuştur. Optimum planlarda tüm işletme gruplarında hayvancılık artmış vebuna bağlı olarak yem bitkileri üretiminde artış yaşanmıştır.Anahtar kelimeler: Dikbıyık, sermaye yapısı, işletme faaliyet sonuçları, optimumüretim deseni, doğrusal programlama.The objectives of this study were to explore economic structures and annualperformances of the farms in the district of Dikb?y?k in Samsun province and toinvestigate optimum farm plans to increase farm plans.Data used in the study were collected from randomly selected 45 sample farmsby stratified random sampling method. The data covers 2005-2006 production period.Sample farms were divided into three separate groups being small (1-50 decares),medium (51-135 decares) and large (136 or more decares) farms. A seperate analysiswas also carried for an average farm of all the three groups.In the analyzed farms, the number of people in farmer families was 4 in average.They have a high literacy level. But, most of them have been graduated from primar yand medium school. The cultivated area of farms was average 50,91 decar es.Linear programmin g method was used to determine optimum production design.With a better planning of activities net farm income can be increased by 218% as anaverage. In the optimal plans all group enterprices livestock increased, therefore feedcrops increased, too.Key words: Dikbiyik, capital structure, farm activity results, optimum productiondesign, linear programming.