Sait Faik Abasıyanık'ın Hikâyelerinde Hikâyenin Ana Kurucu Unsuru Olarak Hız

Abstract

Hikâye etmek demek genel anlamda Sait Faik için gözlem demektir. Hikâye etmenin vazgeçilmez koşulu gözlem yapmaktır. Bu nedenle gözlenen hikâye unsuru çoğaldıkça hikâye etmenin süresi de uzar. Bu bağlamda ''uzatma'' bir teknik unsur olarak hikâyede devreye girer. Bu tekniğin literatürdeki karşılığı geciktirimdir. Geciktirim sayesinde metnin farklı gözlemler eşliğinde farklı dünyalara açılması da sözkonusudur. Gözlemin varlığı neticesinde oluşan yeni anlatının eski metinin söylemi üzerine gelen yeni bir fragman olduğunu söyleyebiliriz. Bu yeni anlatının varlığı eskiye bağlı olduğu gibi bünyesinde eskiye ait olmayan yenilikler de taşır. Örneğin zaman, şahıs, mekân. Tavus kuşu metaforunu Sait Faik'in gözlem üzerine kurduğu çeşitliliğin bir sonucu olarak tespit ettik. Tavus kuşu üzerindeki renk değişkenliğini hikâyelerdeki kahramanların ve Sait Faik'in anlattığı kozmopolit İstanbul'un insanlarına benzetebiliriz. Tavus kuşu üzerindeki gözlerin çokluğu metnin gözlemleme üzerinden varlığa yaklaştığının ve anlatıcının her detayı ince ince anlattığının ispatıdır. Tavus kuşu bu bağlamda anlatıcının kaleydoskopik bir yaklaşımla varlığa yaklaştığının göstergesidir. Parçalanmış bir gözlemden, yüz göz olmuş bir metinden ortaya çıkan anlatının kendisidir. Çeşitlilik, geciktirmenin tezahürüdür. Ya da geciktirme gözlem sonucu oluşan çeşitliliğin tezahürüdür. Her iki durumda da metin çeşitlilik üzerinden bir uzama durumuyla karşı karşıya kalır. Sait Faik Abasıyanık'ın Hikâyelerinde Hikâyenin ana kurucu unsuru olarak hız konusunda Gêrard Genette'in Anlatının Söylemi adlı çalışmasında yer alan zaman kategorilerinden düzen, süre ve sıklık kavramları etrafında bir okuma gerçekleştirilebilir mi? Bu kavramların Sait Faik anlatısındaki karşılığı nedir? Anlatının bu kavramlar perspektifinden bir bütünlük arz ettiği söylenebilir mi? Anlatı, gözlem neticesinde geciktirilmiş öykü tekniğiyle''yeniden'' okumalara açık mıdır? Metnin böyle bir potansiyeli var mıdır? Sorularının cevabı aranmaya çalışıldı. Anahtar Sözcükler: Hız, Sait Faik Abasıyanık, Gözlem, Geciktirme, Öykü, Fragman. Düzen, Süre, Sıklık.Storytelling means observation for Sait Faik. Observation is the irreplaceable condition for storytelling. Observation and storytelling have an interrelation. Therefore, as the number of observed story elements increases, the time of storytelling prolongs. Within this scope, 'prolongation' comes into play in a story as a technical element. The term for this technique in the literature is suspense. Thanks to suspense, a text can be open to different worlds accompanied by different observations. We can say that the new story, created as a result of observation, is a new fragment added to the discourse of the former text. The existence of this new story depends on the former story, but it also has innovations which do not belong to the former one. For example, the change of time, characters and place is the result of suspense. It can be stated as a consequence of these changes that the story discourse time is a different structure and story and discourse overlap in overlapping times. As a result of the change in structural elements in the story, fragments becomemore frequent. This shows the rightness of the statement in Dede Korkut stories which can be literally translated as'horse hoof is like a tommy bar, a poet's language is agile'. We found out that the peacock metaphor was a result of the variety Sait Faik established on observation. The variety of colours of the peacock is the characters in the stories and the people of cosmopolitan Istanbul. Redundancy of the 'eyes' on the peacock is a proof that the text approached the existence using observation and the storyteller explained everything in detail. Within this scope, peacock is an indicator that the storyteller approached the existence in a kaleidoscopic approach. It is the story itself which was created from a fragmented observation and a text which is too familiar. Variety is the appearance of suspense or suspense is the appearance of the variety created as a result of observation. In each case, the text faces suspense related to variety. Within the scope of this study, the answers to the following questions were searched. Within the scope of Pace as the Main Story Constituent Element in Sait Faik Abasıyanık's Stories, is reading possible using the concepts 'Order, Duration and Frequency' from time categories which were given place in Gêrard Genette's work Narrative Discourse? What are the equivalents of these concepts in Sait Faik stories? Is it possible to state that the story offers integrity from the perspective of these concepts? Is story open to 'rereading' with the technique of story suspended as a result of observation? Does text have such a potential? Keywords: Quickness, Sait Faik Abasıyanık, Observation, Digression, Story, Fragment, Order, Stretch, frequency.