Yabancı Dil Olarak İngilizce Öğretimi için Kullanılan MEB A2 Ders Kitaplarındaki Türk ve Yabancı Kültür Öğelerinin Görsel Söylem Analizi Yoluyla Karşılaştırılması

Abstract

Öğretim sürecinin temel yapı taşları, ders kitaplarıdır. Özellikle, yabancı dil öğretimi söz konusu olduğunda, hedef dilin sadece kurallarını ve kullanım şekillerini ele almanın ötesine geçerek o dilin kültürünü de öğretmesi büyük önem taşır. Bu nedenle, dil öğretimi için kullanılan ders kitaplarını kültür açısından incelemek oldukça önemlidir. Bu çalışma, MEB tarafından 2024-2025 Eğitim-Öğretim yılında okutulması amacıyla belirlenen A2 düzey İngilizce ders kitaplarındaki kültür ögelerinin, görsel söylem aracılığıyla nasıl verildiğini, hangi kültürel ögelere yer verildiğini, bu kültürel ögelerin nasıl sunulduğunu ve Türk (kaynak) kültür ile İngiliz (hedef) kültür ögeleri arasında anlamlı bir farklılık olup olmadığını incelemeyi amaçlamaktadır. Bu tez çalışmasında, MEB'in belirlediği üç adet ders kitabına yer verilmiştir. Belirlenen ders kitaplarında bulunan kitap kapakları ve ünite kapakları, toplamda yetmiş iki görsel olmak üzere incelemeye alınmıştır. Belirlenen görseller, Halliday'in (1985) Dizgeci İşlevsel Dilbilgisi Kuramından esinlenerek ortaya konan Kress ve van Leeuwen'ın (2006) Görsel Dilbilgisi Modeline ve Yuen'in (2011) Yabancı Kültür Ögeleri Çerçeve Çözümlemesine göre ele alınmıştır. Elde edilen bulgulara göre, çalışmada ele alınan ders kitaplarındaki görsellerin her birinin en az bir kültürel öge içerdiği, ünite içeriklerini kapsayan görsel sayısının yok denecek kadar az olduğu, Yuen'in (2011) kültürel boyutlarından biri olan kişiler sınıflandırmasının baskın şekilde kullanıldığı, renk seçimlerinin öğrencinin dikkatini çekecek ölçüde canlı renklerden oluştuğu ve ders kitaplarında kullanılan karekod görselleri aracılığıyla hibrit kitaba dönüştürüldüğü ortaya konmuştur. Ayrıca, Türk (kaynak) ve İngiliz (hedef) kültür ögelerini içeren görsel sayıları arasında anlamlı bir farklılık görülmediği saptanmıştır. Elde edilen bu sonuçlar, A2 düzey İngilizce ders kitaplarında, görseller aracılığıyla kültürlerin nasıl temsil edildiğini kullanım sıklık oranları ile vermektedir.Textbooks are said to be a cornerstone of teaching foreign languages. It is important to teach not only the rules of the language but also the target culture. Thus, analysing the EFL textbooks in terms of culture seems vital. This study aims to investigate how cultural elements in the A2-level English textbooks approved by the Turkish Ministry of National Education (MoNE) for the 2024-2025 School Year textbooks are presented through visual discourse.Besides, this study discusses to what extent the types of culture and cultural elements in the Turkish (source) culture and the British (target) culture are used in textbooks. In this study, three A2-level English textbooks have been selected. Seventy-two visuals from the selected textbooks, including book covers and unit cover pages, have been analysed according to Kress and van Leeuwen's (2006) Visual Grammar and Yuen's (2011) Framework for the Representation of Foreign Cultures. The findings indicate that each visual seems to represent at least one cultural element. It has been detected that the unit cover page visuals do not reflect the content of the units. Additionally, according to Yuen's (2011) framework, the predominantly utilized dimension is 'people' with bright colour choices for motivating the students positively. The textbooks, including QR codes are said to be interactive. A statistically significant difference between the number of visuals containing Turkish (source) and British (target) cultural elements has not been detected. Moreover, the study discusses how cultural elements are introduced in A2-level English textbooks through a visual discourse analysis with the frequency numbers.