Samsun Organize Sanayi Bölgesinde Hava Kalite Parametrelerinin İzlenmesi ve Meteorolojik Parametrelerle İlişkilerinin İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, endüstriyel faaliyetlerin % 90' nından fazlasının bulunduğu Samsun şehir merkezindeki Organize Sanayi Bölgesi' nde (OSB) meteorolojik faktörler ile bu parametrelerin hava kalite parametreleri arasındaki ilişkileri incelemektir. Organize sanayi bölgesi ve dolayındaki sanayi tesislerinde emisyon kaynakları envanterleri yapılmıştır. Bölgede toplam sanayiye ilişkin 372 işyeri bulunmaktadır. Yapılan çalışma çerçevesinde bölgede SO2, NOx, CO, O3 ve partikül madde hava kalite ve kirletici parametreleri ölçülmüştür. Bu araştırmalar için, meteorolojik sensörler ve hava kalite ölçüm sistemleri ile donatılmış ekipmanlardan oluşan Ondokuz Mayıs Üniversitesi' nin mobil hava kirliliği sistemi kullanılmıştır. Ölçümler 1 Nisan 2006 ayında başlayarak 12 aylık süre boyunca 15 dakikada bir yapılmıştır. Günlük, aylık ve yıllık ortalama değerler hesaplanmış ve elde edilen veriler grafiğe alınmıştır. Hava kirliliği ve meteorolojik parametreler arasındaki karşılıklı ilişkiler istatistiksel yöntemler kullanılarak değerlendirilmiştir. Çalışma sonunda, ölçüm periyodunda Samsun Organize Sanayi Bölgesi' nde ortalama SO2 konsantrasyonunun çok düşük çıktığı ancak ulusal standartların 6 kez ve Avrupa Birliği standartlarının ise 18 kez aşıldığı belirlenmiştir. Bölgede partikül madde düzeyinin ise genel olarak çok düşük olduğu ve ulusal standardın 3 kez, Avrupa Birliği standardının 43 kez aşıldığı anlaşılmıştır. Ozon konsantrasyonun genel olarak Haziran ve Temmuz 2006 ayında yüksek olduğu, maksimum ozon değerine (160,1 μg/m3 olarak) Temmuz ayında ulaşıldığı görülmüştür. Ozon düzeylerinin kış aylarında yaz aylarına göre düşük olduğu, maksimum azot dioksit düzeyinin 1073,2 μg/m3 olarak Temmuz ayında ölçülmüş ve genel olarak 20 μg/m3 ile 220 μg/m3 arasında yer aldığı saptanmıştır.The aim of this study is to investigate air quality parameters and mutual relationships of these parameters with meteorological factors in the Organized Industrial Region (OSB) of the city center of Samsun where more than % 90 of the industrial activities of the city are present. The inventories of emission sources were also made for the source OSB and surrounding industrial sites. There are total 372 industrial units in the region. The air quality parameters measured in the region are; SO2, NOx, CO, O3 and particular matters. The mobile air pollution system of Ondokuz Mayıs University is fully equipped with meteorological and air quality measurement systems were used for the investigation. Measurements were made for every 15 minutes for the period of 12 months starting from 1st of April 2006. Daily, monthly and yearly average values were calculated automatically and presented as graphics. Mutual relationships between measured air quality values and meteorological parameters were also investigated by using statistical methods. The results of the study clearly showed that the Organized Industrial Region (OSB) of Samsun has very low average value for SO2 concentration for the research period, exceed only six times the national standards and eighteen times the EU standards. The particular matter levels of the region were generally found low concentrations, exceed three times limits of national standards and forty three times the maximum values given the EU standards. The ozone concentrations measured are generally high from June to July 2006. The maximum ozone value measured in July as 160,1 μg/m3. The ozone levels were lower according to the summer months during the winter season. The maximum nitrogen dioxide level were found high in July as 1073,2 μg/m3, but ranges between is 20 μg/m3 to 220 μg/m3 in general.