Hileli Finansal Raporlama ve Finansal Başarısızlık İlişkisinin Muhasebe Bilgi Kalitesi Açısından Değerlendirilmesi

Abstract

İşletmeler hakkında bilgi edinilen en önemli kaynaklar, onlara ait finansal tablolardır. Söz konusu tabloların yatırımcılar, ortaklar, borç ve kredi verenler, devlet ve toplum gibi işletme ile ilgilenen taraflara alacakları kararlarda faydalı olabilmeleri, tablolarda yer alan finansal bilgilerin bu kullanıcıların ihtiyacına uygun olmasına ve içerisindeki bilgilerin gerçeğe uygun olarak sunulmasına bağlıdır. Çalışmanın amacı, muhasebe bilgi kalitesinin bilginin ihtiyaca uygunluğu ve gerçeğe uygun sunumu açısından değerlendirilmesidir. Ayrıca gerçeğe uygun sunum açısından hileli finansal raporlama olasılığı, ihtiyaca uygunluk açısından ise finansal başarısızlık olasılığı değerlendirilerek, muhasebe bilgi kalitesi bağlamında finansal başarısızlık ile hileli finansal raporlama ilişkisinin tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla Borsa İstanbul (BİST) Sınai endeksinde faaliyet gösteren işletmelerin 2019 yılı verileri kullanılarak yapılan analizde finansal başarısızlık tahmininde Altman Z” Skor modeli, hileli finansal raporlama olasılığının tespit edilmesinde ise Beneish modeli kullanılmıştır. Finansal başarısızlığın hileli finansal raporlamayla ilişkisinin tespitinde ise çapraz tablo analizi yöntemi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, finansal bilginin ihtiyaca uygun olarak sunulması finansal başarısızlığın tutarlı sınıflandırılma oranını artırmakta, gerçeğe uygun olarak sunulması ise işletme yöneticilerini hileli finansal raporlama yapmaktan uzaklaştırmaktadır. Ayrıca finansal açıdan başarısız işletmelerin bu durumu gizlemek amacıyla çeşitli hileli finansal raporlama yöntemlerine başvurdukları ile ilgili anlamlı ilişki de tespit edilmiştir.