Fakir Baykurt'un Romanlarında Halkbilimi Unsurları

Abstract

Bu çalışmada yazılı ve sözlü kültür ürünlerinin, halk hafızasında yaşayan geleneklerin, göreneklerin, yazılı edebiyat ürünü olan romanlara ne derece etki etmiş olduğu Cumhuriyet Dönemi yazarlarından Fakir Baykurt'un (1929-1999) romanları; Yılanların Öcü, Irazca'nın Dirliği, Onuncu Köy, Amerikan Sargısı, Tırpan, Köygöçüren, Keklik, Kara Ahmet Destanı, Yayla, Yüksek Fırınlar, Koca Ren, Yarım Ekmek, Kaplumbağalar, Eşekli Kütüphaneci üzerinden değerlendirilmiştir.Fakir Baykurt, kendi döneminin, içinde yaşamış olduğu toplumun, her türlü kültürel özelliğini bütün doğallığıyla romanlarına aktaran bir yazardır. Onun romanları özellikle döneminin köy yaşantısını kendi iç dinamiğiyle aktarması bakımından dikkate değerdir.Üç ana bölüm halinde şekillenen bu çalışmanın birinci bölümde; yazarın hayatına, sanat anlayışına ve romanlarının özetlerine yer verilmiştir. İkinci bölüm, Dil-Anlatım, Geçiş Dönemleri, Halk Bilgisi, Bayramlar, Törenler, Kutlamalar, İnanışlar, Oyun-Eğlence-Spor, Halk Oyunları (Dansları), Halk Müziği ve Müzik Aletleri, Giyim-Kuşam-Süslenme, Halk Sanatları ve Zanaatları, Halk Mimarisi, Halk Mutfağı, Dayanışma ve Yardımlaşma, Günlük Hayatla İlgili Gelenekler ve Diğer Kültür Öğeleri başlıklarından oluşmaktadır. Üçüncü bölümde ise; romanlarda karşılaşılan halk edebiyatı unsurları; Manzum Olanlar, Mensur Olanlar, Kalıplaşmış İfadeler, Âşık Edebiyatı ve Dinî- Tasavvufî Edebiyat başlıkları altında ele alınmıştır.Çalışmanın sonunda varılan sonuçla birlikte, romanlarda elde edilen bütün veriler tablo halinde gösterilerek konu ve roman ölçüsünde halk kültürüne ait izlerin ne kadar görüldüğü sayısal olarak değerlendirilmiştir.

This study examines whether oral and written cultural tradition and customs in living folk memories have an effect on fictions within the context it the Republican period?s fiction written Fakir Baykurt's following novels: