Yarı-Kurak İklim Kuşağında Yer Alan Bir Merada Farklı Islah Yöntemlerinin Etkileri

Abstract

Yarı-kurak iklime sahip İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan Kırıkkale ilinde klimaks bitki türlerinin büyük bir kısmını kaybetmiş halka açık bir meranın, nitelik ve nicelik bakımından farklı ıslah metotları ve bu metotların uygulama zamanlarının etkilerinin araştırıldığı bu çalışma, 2016-2018 yılları arasında yürütülmüştür. 'Zamanda (Mevsim) Bölünmüş Parseller' deneme desenine göre yapılan bu çalışmada 'Yakma+Anıza Ekim (YE)', 'Biçme+Anıza Ekim (BE)', '2,4-D Herbisit+Anıza Ekim (HE)', 'Yakma+Biçme+Anıza Ekim (YBE)', 'Yakma+2,4 D Herbisit+Anıza Ekim (YHE)', '2,4 D Herbisit+Biçme+Anıza Ekim (HBE)', 'Yakma+2,4 D Herbisit+Biçme+Anıza Ekim (YHBE)' ve 'Kültivatör Çekme+Serpme Ekim (TE)' ıslah kombinasyonları ilkbahar ve sonbahar dönemlerinde uygulanmıştır. Denemede iki yılın ortalaması olarak en yüksek kuru ot verimi; YBE'nin ilkbahar uygulamasında (216.48 kg da-1) elde edilmiştir. Kuru ot verimleri, uygulanan ıslah metotları ve yıllara göre değişmekle birlikte kontrol parsellerine kıyasla %9 ile %82 arasında değişen oranlarda artış göstermişlerdir. Çalışmada 1 büyükbaş hayvan birimi (HB) için ihtiyaç duyulan mera alanı; 26.73 ve 30.37 da ile sırasıyla ilkbahar ve sonbahardaki 'Kontrol' parsellerinde belirlenirken, YBE'nin ilkbahardaki uygulamasında 16.80 da'a kadar düşerek otlama için gerekli alandan %44.68'lik bir tasarruf sağlanmıştır (P<0.01) . Deneme başlangıcında vejetasyonda düşük oranda (%9.00) yer alan baklagil yem bitkileri deneme sonunda varlığını %47.33 oranında arttırmıştır. Deneme başında %57.00 oranında yer alan buğdaygiller deneme süresi sonunda %63.66'lık bir orana ulaşmıştır. Diğer familyalara ait türler ise başlangıçta %34 iken deneme sonunda % 23.08'e düşmüştür. Mera durum skoru 26.00 ile 'Orta' derece kaliteye sahip olan çalışma alanı, iki yıllık çalışma neticesinde farklı ıslah işlemlerine göre 5.33 ile 26.07 arasında değişen değerlere sahip olmuş ve bu kriter bakımından bir ilerleme sağlanamamıştır. Çalışmada, hiçbir ıslah yöntemi uygulanmaksızın sadece otlatma olgunluğu evresi dikkate alınarak yapılan otlatma faaliyeti, en ekonomik faydalanma şekli olarak ön plana çıkmıştır. Sonuç itibarıyla mera vejetasyonunu zenginleştirmeyi önceleyen bu ıslah çalışmasının başarı veya başarısızlığında uygulanan ıslah işlemlerinden daha ziyade iklim şartları en önemli kriter olarak öne çıkmıştır. İleriki çalışmalarda bitkisel materyalin seçiminde bu husus özellikle dikkate alınmalıdır.This study aimed to determine the effects of different improvement methods and their application times to improve the quality and quantity of a public rangeland lost a large part of climax plant species in Kırıkkale province of Central Anatolia Region. The study was carried out in 2016-2018. 'Parcels Divided into Time (Season) in Completely Randomized' design was used as fallow: 'Burning + Overseeding (BO)', 'Cutting + Overseeding (CO)', '2,4-D Herbicide + Overseeding (HO)', 'Burning + Cutting + Overseeding (BCO)', 'Burning + 2,4 D Herbicide + Overseeding (BHO)', '2,4 D Herbicide + Cutting + Overseeding (HCO)' , 'Burning + 2,4 D Herbicide + Cutting + Overseeding (BHCO)' and Cultivator Pulling + Sowing (CpS) in the spring and autumn periods. The highest hay yield (216.48 kg da-1) as the average of two years was obtained from the spring application of 'BCO'. Depending on year and method applied, dry hay yields ranged from 9% to 82% compared to control parcels. The rangeland area required for 1 cattle unit (CU) was determined as 26.73 and 30.37 da for spring and autumn in the 'Control' parcels, respectively. It decreased to 16.80 da in the spring application of BCO, saving 44.68% land required for grazing (P<0.01). Legume forage plants present in the vegetation which had the lowest rate (9.0%) at the beginning of the experiment increased by 47.33% at the end of the experiment. The presence of 57.0% cereal plants at the beginning of the experiment reached to 63.66% at the end of the experiment. Other plant species belonging to different families decreased their presence from 34% to 23.08%. The 'Moderate' status of studied area along with 26 points changed its range from 5.33 to 26.07 as a result of two years of study. Therefore, no progress was made in this parameter. İn the study, grazing activity, without applying any improvement method, has come to the forefront as the most economical way of utilization. In conclusion, this study revealed that either success or failure of rangeland improvement methods depends on climate conditions rather than the method applied. This criterion should be considered to determine the plant materials of the future studies.