Müsilajın Çanakkale İli Ticari Balık Avcılığında Oluşturduğu Ekonomik Kayıpların Değerlendirilmesi

Abstract

Deniz ekosistemlerinde birçok değişimin yaşandığı günümüzde, iklim değişikliği başta olmak üzere teknolojik faktörlerin ve piyasaya ilişkin birçok stres faktörünün etkisiyle denizde ticari balık avcılığı yapan işletmelerin karşı karşıya kaldığı riskler artmıştır. Son yıllarda Marmara denizinde görülen müsilaj (deniz salyası) ticari balık avcılarının karşılaştığı en büyük risklerden biri olmuştur. Bu nedenle çalışmada müsilaj sorunun görüldüğü Çanakkale'de ticari olarak deniz balığı avcılığı yapan işletmelerde av alanlarında oluşan müsilaj yapısının ekonomik açıdan etkisini değerlendirmesi amaçlanmıştır. Araştırma verileri basit tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen Çanakkale ilinin, ticari balık avcılığı yapan 28 işletme ile yapılan yüz yüze anketler ile elde edilmiştir. Veriler klasik ekonomik analiz yöntemleri kullanılarak analiz edilmiştir. Fiyatlar 2022 yılına sabitlenerek müsilajlı ve müsilajsız dönem için karşılaştırılmalı analiz yapılmıştır. İncelenen işletmelerin yöneticileri tarım sektörü geneline göre daha genç, orta düzeyde eğitimli ve sektörde mesleki açıdan tecrübeli kişilerdir. İşletmeler tekneleriyle 52 mil uzaklığa kadar yılın her ayı 10 ile 20 gün arasında günün neredeyse yarısında avlanma faaliyetlerini sürdürmektedir. Sermayelerinin büyük kısmını oluşturan öz sermayeleri ile faaliyetlerini sürdürme eğiliminde olan bu işletmeler 35 farklı türde balık avlamaktadırlar. İnceleme alanının durumuna bakıldığında 2021 yılı ocak ayında başlayıp temmuz ayında artan müsilaj oluşumu nedeniyle; denize çıkılan gün sayısında ve günlük avlanma süresinde azalma olduğu ve av veriminin azaldığı belirlenmiştir. Bu azalma değişken masraflardaki düşüşten kaynaklı toplam masrafları azaltmışken, elde edilen net gelirdeki azalma çok daha yüksek olmuştur. Ayrıca, tekne ve avlanma ekipmanlarında müsilaj kaynaklı zararlar oluşmuştur. Böylece toplam masraflarda meydana gelen yaklaşık %14 azalmaya rağmen net kâr %34 düzeyinde düşmüştür. Tekneler ve avlanma ekipmanlarını müsilajın zararından korumak için işletmelerin teknolojik gelişmeleri takip ederek teknelerini ve avlanma ekipmanlarını bu tür yapılara karşı iyileştirmeleri kaçınılmaz bir durum haline gelmiştir. Yetkili kurum ve kuruluşların çalışmaları ile ortaya çıkarılabilecek bu amaca yönelik destek paketleri, uygun kredi planları daha dirençli işletme yapılarının ortaya çıkmasını sağlayabilir. İşletmelerin gelirlerini çeşitlendirecek teşvikler riskin ortaya çıktığı dönemdeki ekonomik ve sosyal sorunları azaltabilir. Tüketiciye yönelik hazırlanacak bilimsel temelli bilgilendirmelerin piyasanın dengesini koruyabileceği düşünülmektedir. Balık stoklarını koruyacak sürdürülebilir bir balıkçılık yönetim modelinin belirlenerek uygulanması; bu gibi risklerin tanımlanması, bir risk yönetim planının ortaya koyulması ve gerektiği durumlarda aksiyon alınarak ortaya çıkacak ekonomik ve sosyal kayıpların hafifletilmesinde önemli rol oynayabilir.In today's world, where many changes are experienced in marine ecosystems, the risks faced by commercial fisheries in the sea have increased with the effect of technological factors, especially climate change, and many stress factors related to the market. In recent years, mucilage seen in the Marmara Sea has been one of the biggest risks faced by commercial fishermen. For this reason, in this study, it was aimed to evaluate the economic effect of the mucilage structure formed in the fishing areas of the enterprises engaged in commercial sea fish fishing in the Marmara and Northern Aegean regions, where the mucilage problem is seen in Çanakkale. The research data were obtained through face-to-face surveys conducted with 28 commercial fishing enterprises in Çanakkale, Marmara and Northern Aegean regions, which were determined by simple random sampling method. The data were analyzed using classical economic analysis methods. The prices were fixed to 2022 and a comparative analysis was made for the period with and without mucilage. The managers of the examined enterprises are younger, moderately educated and professionally experienced in the sector compared to the agricultural sector in general. Businesses continue their fishing activities with their boats, up to 52 miles away, for 10 to 20 days every month of the year, almost half of the day. These enterprises, which tend to continue their activities with their equity capital constituting the majority of their capital, catch 35 different types of fish. Considering the situation in the study area, due to the formation of mucilage, which started in January 2021 and increased in July, the number of days out to sea, the daily fishing time decreased, and the catch efficiency decreased. While this reduction has reduced overall costs due to the reduction in variable costs, the reduction in net income has been much higher. In addition, mucilage-related damages occurred in boats and fishing equipment. Thus, despite the 14% decrease in total expenses, net profit decreased by 34%. In order to protect boats and fishing equipment from the damage of mucilage, it has become inevitable for businesses to follow technological developments and improve their boats and fishing equipment against such structures. Support packages for this purpose, which can be revealed by the studies of authorized institutions and organizations, and suitable loan plans can provide the emergence of more resilient business structures. Incentives that will diversify the incomes of the enterprises can reduce the economic and social problems in the period when the risk arises. Scientific-based information to be made from the point of view of the consumer can maintain the balance of the market. Determining and implementing a sustainable fisheries management model that will protect fish stocks; The identification of such risks can play an important role in mitigating the economic and social losses that may arise, in establishing a risk management plan and taking action when necessary.