Fârâbî’nin Felsefesi Bağlamında Cins Kavramı

Abstract

Bu çalışmada İslam âleminde “Muallim-i Sânî” (ikinci öğretmen) ola-rak tanınan Fârâbî’nin cins kavramı anlayışı ortaya konulmaya çalışıl-mıştır. Daha çok filozofun mantık eserlerine bağlı kalarak cins kavra-mının mantıksal anlamı üzerinde durulmuştur. Fârâbî, risalelerinde cins kavramını ayrıntılı bir şekilde inceleyerek kısımlarından ve derecelerin-den bahsetmiştir. Beş tümel olarak bilinen cins, tür, ayrım, hassa ve ilinti kavramlarından ilki ve en önemlisi diye ifade edebileceğimiz kav-ram cins kavramıdır. Zira o, kavramlar mantığında ve tanım teorisinde sıklıkla kullanılan zâtî (özsel) bir kavramdır. Dolayısıyla kavramların ve tanımların bu konuların iyi bir şekilde anlaşılabilmesi için cins kavra-mının özümsenmesi gerekmektedir. Ayrıca cins çalışması yapmak aynı zamanda ontoloji çalışması yapmaktır. Dolayısıyla dolaylı yönden de ol-sa ontoloji çalışması da yapmış olacağız. Bunun nedeni de cinslerin nesnelerin özüyle ilgili olmasıdır.