Zorunlu Göçlerin Ekonomik ve Sosyal Etkileri; Samsun'daki Suriyeli ve Iraklı Göçmenler Üzerine Bir Çalışma

Abstract

Bu araştırmanın amacı; zorunlu göçler ve bu göçlerin, göçmenlere ve Samsun'un yerli halkına olan sosyal ve ekonomik etkisini saptamak ve değerlendirmektir. Nitekim bu çalışmada zorunlu göçlerin bir sonucu olarak göçe katılan kişilerin; konut talebi, eğitim ve sağlık ihtiyaçları, iş ve istihdam durumları, gelir kaynakları ve zorunlu harcamaları gibi belirli ekonomik ve sosyal alanlarda Samsun'a etkilerinin ortaya konulması hedeflenmiştir. Araştırmada, zorunlu göçmen ve yerli katılımcılar içinden rastgele seçilen 240 kişiye iki farklı anket uygulanmıştır. Ayrıca 120'si zorunlu göçmen, 40'ı yerli halk ve 3'ü hükümet dışı kuruluşların temsilcilerinden olan toplam 163 katılımcıyla da yüz yüze görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bunlara ek olarak, araştırmadan elde edilen sonuçların daha iyi analizi ve yorumlanmasına imkân veren katılımcı gözlem tekniği kullanılmıştır. Araştırmada yerinden etme / olma hareketi sınanmış, göçmenlerin bundan sosyal ve ekonomik anlamda olumsuz etkilendiği tespit edilmiştir. Göçmenlerin sağlık durumları ve hizmet alımları kötüleşmiş, konut durumları değişmiş ve büyük çoğunluğu kiralık evlerde yaşamaya başlamıştır. Ayrıca, zorunlu göçmen çocukların eğitim durumu aksamış ve çoğu okula gidememiştir. Ek olarak, göçmenlerin iş durumu olumsuz etkilenmiş, yerli çalışanların maaşı ve Türkiye'deki asgari ücretle karşılaştırıldığında kazançlarının çok az olduğu saptanmıştır. Bütün bunlara karşılık, geldikleri andan bu yana, bahsedilen bu olumsuz tablolarda gözle görülür gelişmeler de yaşanmaktadır. Örneğin, zorunlu göçmenler yerli halkla bütünleşmek için ciddi çaba sarf etmektedir. Yerli halka etkileri açısından değerlendirildiğinde ise; göçmen varlığının olumlu etkileri olumsuz etkilerinin önüne geçmeye başlamıştır. Göçmenler Samsun'da iş kurmuş, inşaat ve turizm sektörünü harekete geçirmiş ve şehre yeni iş olanakları sağlamışlardır. Ayrıca göçmenler, yerel halkın farklı kültürleri anlaması için iyi bir şanstır. Bununla birlikte göçmenlerin varlığına bağlı olarak yerel halkın maaşlarının düşmesi, kira fiyatlarının artması ve sosyal huzurda bozulma gibi olumsuz etkiler de tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler: Samsun, Zorunlu Göçler, Yerli Halk, EkonomiThis research aims to determine and evaluate the social and economic impact of forced migration, as a movement of specific groups of people from one geographical area to another in special conditions, on the displaced people, as well as on the host community in Samsun. Thus, the research explores the impact on specific economic and social issues such as the housing situation, educational process, health situations and services, employment status, income rate, and expenditures. In order to achieve the research goals, two different questionnaires for forced migrants and local respondents were implemented with 240 respondents who were chosen randomly. Simultaneously, 163 interviews were conducted with 120 forced migrants and 40 local respondents, as well as 3 interviews with representatives of non-governmental organizations. In addition, the participant observation technique was utilized to allow for better interpretation and analysis of the results. The research has revealed that the movement of displacement has affected the examined social and economic aspects negatively. The housing situations have changed and the vast majority of them are living in rented houses, the health situations and services have deteriorated, and the educational process of forced migrant students has fallen back and the majority of them are out of school. In addition, the employment status has been negatively affected and their average monthly wage is very low in comparison to the local workers and to the minimum wage in Turkey. However, there is a noticeable improvement in these issues since the time of arriving and there are serious efforts from the forced migrants to integrate themselves into the host society. In terms of the effects on the host community, there are more positive effects than negative effects of their presence. They create jobs, constitute sources of foreigner currencies, activate the construction and tourism sectors, provide the city with new experiences, and they provide an opportunity to understand other cultures. However, their presence has some negative impacts such as decreasing the salaries, increasing the rental prices and caused disruption of social peace. Key Words: Samsun, Forced Migration, Host Community, Economic