Yeni Türk Borçlar Kanununa Göre Pazarlamacılık Sözleşmesi

Abstract

Kanun koyucu, bağlı tacir yardımcılarından olan ve 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 454. maddesinde düzenlenmiş bulunan seyyar tüccar memurunu yürürlükten kaldırmış, onun yerine ikame ettiği pazarlamacılık sözleşmesini ise 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun hizmet sözleşmelerine ayrılmış olan altıncı bölümünün içinde ikinci ayrımda 448-460. maddeleri arasında düzenlemiştir. Böylece kanun koyucu TBK'nın 448. maddesinde 'pazarlamacının sürekli olarak, bir ticarî işletme sahibi işveren hesabına ve işletmesinin dışında, her türlü işlemin yapılmasına aracılık etmeyi veya yazılı anlaşma varsa, bu anlaşmada belirtilen işlemleri yapmayı, işletme sahibi işverenin de buna karşılık ücret ödemeyi üstlendiği sözleşme' şeklinde tanımladığı pazarlamacılık sözleşmesini hizmet sözleşmesinin özel bir türü olarak düzenlediği görülmektedir. Belirtmek gerekir ki, kanun koyucu TBK'nın pazarlamacılık sözleşmesine ilişkin hükümlerini sevk ederken, küçük farklılıklar dışında İsviçre Borçlar Kanunu'nun 347-350. madde hükümlerini neredeyse bire bir iktibas etmiştir. Pazarlamacılık sözleşmesine ilişkin TBK'nın 448 vd. maddeleri incelendiğinde pazarlamacının işlev, görev ve unsurları itibariyle seyyar tüccar memurunun rolünü ikame ettiği ve bağımlı tacir yardımcısı şeklindeki yapının halen devam ettiği rahatlıkla söylenebilecektir. Dolayısıyla pazarlamacının ticarî işletme organizasyonu ve pazarlamacılık faaliyeti içindeki yeri göz önüne alındığında hizmet sözleşmesi kapsamı altında değil, 818 sayılı mülga BK'da olduğu gibi 'Diğer Tacir Yardımcıları' başlığı altında düzenlenmesi daha isabetli olurdu. Hemen belirtelim ki, pazarlamacılık sözleşmesine TBK'nın 'Ticarî Temsilciler, Ticarî Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları' başlıklı on ikinci bölümünde yer verilmemesi, onun bağımlı tacir yardımcısı sayılmasını engellemez. Sonuç olarak, pazarlamacılık sözleşmesi, 818 sayılı mülga BK'da düzenlenmiş olan seyyar tüccar memurunun çok daha ayrıntılı şekilde düzenlenmiş hali olup, pazarlamacı da seyyar tüccar memurundan başka bir şey değildir.The legislator repealed the itinerant Merchant Office, which was among the connected trader aides regulated by article 454 of No. 818 Code of Obligations (CO); and instead, regulated the marketing contract as a substitute between articles 448-460 in the second paragraph of the chapter six of No. 6098 Turkish Code of Obligations (TCO). This way, the legislator seems to regulate the so-called marketing contract as a special type of service contract, which was defined as 'the contract enabling the trader to act on behalf of a mercantile business owner outside the firm; to mediate any kind of transaction; and to conduct other affairs written in an agreement; and the business owner agrees to pay for these services' in article 448 of TCO. In fact, the legislator adapted almost exact clauses of article 347-350 of swiss Code of Obligations with slight changes while referring to marketing contract provisions of TCO. When one examines the articles 448 etc. of TCO, it will be safe to assume that the trader has replaced the itinerant merchant officer's role in terms of its functioning and roles; and that the office of connected trader aides is still active. Therefore, it would be more accurate to regulate it under 'Other Trades Aides' as in former law no 818, rather than under service contract considering the trader's role within commercial business organization. I would also like to point out that the fact that marketing contract was not mentioned in the twelfth section titled 'Commercial Agents, Commercial Proxies and Other Trader Aides' in TCO, does not prevent its being regarded as a connected trader aide. Consequently, the marketing contract is nothing but a more detailed version of itinerant merchant officer contract regulated in former law no. 818 in CO; and thus, the trader is safely recognized as itinerant merchant officer.