Okul Öncesi Dönem Çocukların Mizaç Özellikleri ve Duygu Düzenlemelerinde Anne-babalarının Duygu Düzenleme Becerilerinin Aracılık Rolü

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi dönem çocukların mizaç özellikleri ve duygu düzenlemelerinde anne babalarının duygu düzenlemelerinin aracı rolünü belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Ordu'nun Fatsa ilçesinde bulunan 9 okul öncesi eğitim veren kurumunda öğrenim görmekte olan öğrencilerin 210'u (%49.4) kız öğrenci ve 215'i (%50.6) erkek öğrenci olmak üzere toplam 425 öğrenci velisi oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak amacıyla, çocukların mizaç özelliklerini ölçmek için 'Çocuklar İçin Kısa Mizaç Ölçeği '', duygu düzenleme becerilerini ölçmek için ''Duygu Düzenleme Ölçeği'', ebeveynlerin duygu düzenleme becerilerini ölçmek için 'Duygu Düzenleme Becerileri Ölçeği'' ve kişisel bilgi formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde Pearson Korelasyon Analizi, Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi, Basit Aracılık Analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sıcakkanlılık, sebatkarlık ve ritmiklik gibi olumlu mizaç özellikleri çocukların duygu düzenleme-kontrol becerileriyle pozitif yönde, değişkenlik/olumsuzluk duygu düzenleme güçlüğüyle ise negatif yönde ilişkilendirilmiştir ilişkili bulunmuştur. Buna karşılık, tepkisellik özelliği, olumsuzluk/değişkenlik ile pozitif yönde ve duygu düzenleme-kontrol becerileriyle negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Çoklu regresyon analizleri, çocukların mizaç özelliklerinin duygu düzenleme becerilerinin anlamlı yordayıcıları olduğunu göstermiştir. Değişkenlik/olumsuzluk duygu düzenleme güçlüğü modelinde mizaç değişkenleri toplam varyansın %35'ini, duygu düzenleme-kontrol modelinde ise %27'sini açıklamaktadır. Özellikle sebatkarlık ve ritmiklik değişkenlik/olumsuzluğun negatif, sıcakkanlılık, sebatkarlık ve ritmiklik ise duygu düzenleme-kontrol becerilerinin pozitif yordayıcılarıdır. Ebeveyn duygu düzenleme becerileri, çocukların hem mizaç özellikleri hem de duygu düzenleme becerileriyle anlamlı düzeyde ilişkilidir. Daha yüksek düzeyde duygu düzenleme becerisine sahip ebeveynlerin çocuklarının, sıcakkanlılık, sebatkarlık ve ritmiklik gibi olumlu miz aç özelliklerine daha yatkın oldukları ve duygu düzenleme-kontrol becerilerinin daha gelişmiş olduğu görülmektedir. Aracılık analizleri, ebeveynlerin duygu düzenleme becerilerinin, çocukların mizaç özellikleri ile duygu düzenleme becerileri arasındaki ilişkide anlamlı bir aracı rol üstlendiğini göstermiştir. Sıcakkanlılık, sebatkarlık, ritmiklik ve tepkisellik özelliklerinin hem değişkenlik/olumsuzluk duygu düzenleme güçlüğü hem de duygu düzenleme-kontrol becerileri üzerinde ebeveyn duygu düzenleme becerileri aracılığıyla etkili olduğu bulunmuştur.Araştırma bulgularına göre okul öncesi çocukların duygu düzenleme becerilerinin hem mizaç özellikleri hem de beveyn duygu düzenleme becerisi etmenlerinin etkileşimiyle şekillendiğini ortaya koymaktadır.The aim of this study is to determine the mediating role of parents' emotion regulation in the relationship between preschool children's temperament traits and their emotion regulation abilities. The study sample consists of 425 parents of preschool students attending 9 early childhood education institutions in Fatsa, a district of Ordu, including 210 (49.4%) girls and 215 (50.6%) boys.To collect research data, the following instruments were used: the Short Temperament Scale for Children to assess children's temperament traits, the Emotion Regulation Scale to measure children's emotion regulation skills, the Emotion Regulation Skills Scale to evaluate parents' emotion regulation abilities, and a personal information form. For data analysis, Pearson Correlation Analysis, Multiple Linear Regression Analysis, and Simple Mediation Analysis were employed. The findings revealed that positive temperament traits such as affection, persistence, and rhythmicity were positively associated with children's emotion regulation-control abilities and negatively associated with emotional lability/negativity. Conversely, reactivity was found to be positively related to emotional lability/negativity and negatively associated with emotion regulation-control skills.Multiple regression analyses indicated that children's temperament traits significantly predicted their emotion regulation abilities. Temperament variables explained 35% of the total variance in the emotional lability/negativity model and 27% in the emotion regulation-control model. Specifically, persistence and rhythmicity were negative predictors of emotional lability/negativity, while affection, persistence, and rhythmicity were positive predictors of emotion regulation-control skills.Parents' emotion regulation skills were found to be significantly associated with both children's temperament traits and their emotion regulation abilities. Children of parents with higher emotion regulation skills were more likely to exhibit positive temperament traits such as affection, persistence, and rhythmicity, and had more advanced emotion regulation-control skills.Mediation analyses showed that parents' emotion regulation abilities play a significant mediating role in the relationship between children's temperament traits and their emotion regulation abilities. Temperament traits such as affection, persistence, rhythmicity, and reactivity were found to affect both emotional lability/negativity and emotion regulation-control through the mediation of parents' emotion regulation skills.According to the research findings, preschool children's emotion regulation skills are shaped by the interaction between their temperament traits and their parents' emotion regulation abilities.