Türkiye'de Yetiştirilen Bazı Çeltik Genotiplerinin Tane Kalite Parametrelerinin Belirlenmesi

Abstract

Türkiye'de yetiştirilen bazı çeltik genotiplerinin tane kalite parametrelerinin belirlemek, amacıyla 41 çeltik genotipi kullanılarak fiziksel, kimyasal ve pişme özellikleri yönünden analiz edilmiştir. Araştırma tesadüf parseller deneme desenine göre 3 tekrar olarak 2016 yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Kimyasal Analiz laboratuvarında yürütülmüştür. Araştırma da 41 örnekte 32 tane farklı analiz yapılmıştır. Yapılan bu analizlerden bazılarında, pirinç tane uzunlukları 4.68-7.15 mm, pirinç uzunluk/genişlik oranı % 1.55 - 3.43, tane uzama oranı % 1.38 – 2.14, pirinç bin dane ağırlığı 18.24-26.62 g, hektolitre ağırlığı 78.83 – 87.97 kg/l, amiloz içerik miktarı % 16.87 – 28.56, pişme süresi 15:23:20 – 23:27:00 dk, su kaldırma oranı % 1.80 – 3.28, hacim artış oranı % 78.57 – 90.00 olarak tespit edilmiştir. Ülkemizde iri taneli, camsı, su alma kapasitesi yüksek ve lapalaşmayan çeşitler tüketici tarafından tercih edilmektedir. Tahıllar içerisinde pirinç tarladan sofraya her aşaması ayrı bir özen isteyen tek tahıl cinsidir. Bundan dolayı, tane şekli, lezzeti, aroması, pişirme tekniği ve kullanılan malzeme önem kazanmaktadır.

Determination of grain quality parametres of some rice genotypes cultivated in Turkey so as to 41 rice genotypes were analyzed that physical, chemical and cooking properties. The research was conducted on random parcels according to experimental design at the Analysis Laboratory of Ondokuz Mayıs University, School of Agriculture, Department of Field Crops in 2016. In the research, 32 different analyzes were made in 41 samples. According to the results of the research, rice was examined in terms of rice grain length (4.68 – 7.15 mm), rice length / width rate (1.55 – 3.43), grain elongation rate (1.38 – 2.14 %), grain rice weight (18.24 – 26.62 g), hectolitre weight (78.83 – 87.97 kg/l), amylose content (16.87 – 28.56 %), cooking time duration (15:23:20 – 23:27:00 minutes), water lifting ratio (1.80 – 3.28%), volume increase rate (78.57 – 90.00 %). In our country, varieties which large grain, glassy, high water uptake capacity and un- porridge are preferred by the consumer. Rice in cereals is the only grain type that each stage from fark to fork requires a special care. Therefore, used materials, aroma, taste, cooking technique and grain form are gaining importance.