Devlet ve Özel Okullarda Eğitim Gören Ortaokul Öğrencilerinin Çevre Bilinci Düzeylerinin ve Okullardaki Geri Dönüşüm Uygulamalarının İncelenmesi

Abstract

Çağımızda iletişim araçlarının gelişmesiyle dünyada iletişimin çok kolay olması üzerine çevre kirliliğinin oluşması ve bu durumda da herkes tarafından çevre bilincinin oluşması olağan bir durum olarak görülmektedir. Günümüzde insanların interneti ne kadar aktif kullanabildiği ve çevre olaylarını yakından takip edebileceklerini biliyoruz. Bütün bu imkânlar çevre bilincinin oluşmasında etkili olmaktadır. Tezin çalışma grubunu özel okullarda ve devlet okullarında 2024-2025 Eğitim-Öğretim yıllarında eğitimine devam etmekte olan, farklı kademelerde öğrenim gören 140 kız 153 erkek toplam 293 öğrenci oluşturmaktadır. Bu kapsamda; ortaokul 1., 2., 3. ve 4. kademe öğrencilerinin 'Çevre Duyarlılıkları, Çevre Bilinçleri ve Geri Dönüşüm Farkındalıkları Hangi Düzeydedir?' sorularına yanıt aranmıştır. Öğrencilerin çevre bilgi, bilinç ve duyarlılıklarının, bu bağlamda çevre tutum ve davranışlarının sınıf seviyesi, yaş, cinsiyet; anne baba eğitim düzeyleri değişkenlerine göre nasıl değişiklik gösterdiği saptanmıştır. Sonuçlar istatistik verileriyle ortaya konmuştur. Öğrencilerin geri dönüşüm konusunda bilinç düzeyleri, evde, okulda ve yakın çevrelerinde geri dönüşüm uygulama şekilleri ve sıklıkları araştırılmıştır. Ayrıca bu kapsamda hâlihazırda eğitim öğretime devam etmekte olan öğrencilerin çevre bilinç düzeylerinin ve mevcut okullardaki geri dönüşüm uygulamalarının özel okullarda ve devlet okullarında değişiklik gösterip göstermediği araştırılmıştır. Tezin amacı, devlet okulunda ve özel okullarda eğitimine devam etmekte olan ortaokul seviyesindeki öğrencilerin çevresel farkındalık seviyelerini belirlemek, çevre bilinci düzeylerini tespit etmek ve bu kavramlar üzerinde cinsiyet, yaş, sınıf seviyesi, okul özellikleri gibi değişkenlerin etkilerini ortaya koymak ve çevre sorunlarına ve çevresel risklere karşı duyarlılıklarını ölçmeye çalışmaktır. Ayrıca tez dâhilinde ilgili okul ortamında hâlihazırda var olan geri dönüşüm uygulamalarını inceleyerek, eksik görülen ve uygulanması gereken geri dönüşüm uygulamalarının tespitini yaparak bu kapsamda önerilerde bulunup, bu önerilerin uygulanmasını sağlamaktır. Bu araştırma ile ortaokul öğrencilerinin çevre bilinç düzeylerinin, çevre sorunlarına karşı ilgi, davranış, fikir ve bilgilerinin ne ölçüde olduğu ve geri dönüşüm farkındalıkları hakkında bilgi edinmek mümkün olacaktır.With the development of communication tools in our age, the ease of communication worldwide has made it more common to see environmental pollution emerge and for environmental awareness to form as a necessary response. Today, we know that people can actively use the internet and closely follow environmental issues. All these opportunities play a significant role in the formation of environmental awareness. The study group of this thesis consists of 293 middle school students (140 girls and 153 boys) who are currently studying in 2024-2025 academic year in both public and private schools at various grade levels. The research focuses on answering the questions: 'What are the environmental sensitivity, environmental awareness, and recycling awareness levels of 1st, 2nd, 3rd, and 4th grade middle school students?' The study also aims to identify how students' environmental knowledge, awareness, and sensitivity—as well as their environmental attitudes and behaviors,differ according to variables such as grade level, age, gender, and parents' education levels. The results are presented through statistical data.Furthermore, the study investigates the students' awareness of recycling, their recycling practices at home, school, and in their immediate surroundings, and the frequency of these practices. Additionally, the study examines whether there are differences in environmental awareness levels and recycling practices between private and public schools. The main objective of the thesis is to determine the environmental awareness levels of middle school students attending both public and private schools, to assess their level of environmental consciousness, and to analyze the effects of variables such as gender, age, grade level, and school type on these factors. The research also aims to measure the students' sensitivity towards environmental problems and risks.Moreover, by examining the current recycling practices in the schools involved in the study, the thesis seeks to identify missing practices and areas where recycling should be implemented. Based on this analysis, the study will provide recommendations and aim to facilitate their application.This research will provide insights into middle school students' levels of environmental awareness, their interest, behavior, knowledge, and attitudes towards environmental issues, and their recycling awareness.