Maarif Salnamelerine Göre Canik Sancağı'nın Eğitim, Sosyal ve Kültürel Yapısı: 1313 - 1319

Abstract

XIX. yy da Osmanlı Devleti'nde Trabzon vilayetine bağlı Canik Sancağı'nda açılan okulların incelendiği araştırmanın ilk bölümünde Canik Sancağı'nın tarihi, Osmanlı Devleti'nin nüfus yapısı ve buna bağlı olarak Canik Sancağı'nın nüfusu hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde; medreselerin doğuşu, Osmanlı Devleti'nde eğitim ve Tanzimat sonrasında açılan eğitim kurumları hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca çalışmanın temelini oluşturan salnameler ile ilgili bilgi verildikten sonra H.1313-1319/M.1898-1903 yılları arasında yayınlanan 4 salnamede, Canik Sancağı'nda bulunan eğitim kurumları hakkında ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde; Osmanlı Devleti'nde gayrimüslim tebaanın eğitimi ve yapılan düzenlemeler hakkında bilgi verilmiştir. Yine Maarif Salnameleri'ne göre Canik Sancağı'ndaki gayrimüslim mektepler hakkında bilgiler bulunmaktadır. Çalışmanın dördüncü bölümünde ise Canik Sancağı'nda sosyal ve kültürel hayat bağlamında kütüphaneler ve matbaalara değinilmiştir.

Ottoman Trabzon province is examined, is consist of information about history of Canik Sanjak, Ottoman Empire's population structure and accordingly Canik Sanjak's population structure. In the first part; information is given about the rise of madrasas, education in Ottoman Empireand educational institutions opened after reforms. Additionally, following the analyze of yearbooks forming the basis of the study, detailed information about educational institutions in the Canik Sanjak, gathered from four yearbooks published between the years H.1313-1319/M.1898-1903,is included. In the second part, the education of non-Muslim subjects of the Ottoman Empire and arrangements in related fields is examined. Again, information about Muslim schools in Canik Sanjak according to education yearbooks is included. In the third part of the study, the libraries and press houses is mentioned in the context of social and cultural life in Canik Sanjak.