Mantar Zehirlenmeli Hastalarda Klinik Şiddet İle Hemogram Parametleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmamızda Ondokuz Mayıs Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (SUVAM) Erişkin Acil Servisi'ne mantar zehirlenmesi nedeni ile başvuran hastalarda klinik şiddet ile hemogram parametreleri ile arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Hastalar ve yöntem: Bu çalışma Temmuz 2015 ile Kasım 2023 tarihleri arasında mantar zehirlenmesi nedeni ile başvuran 107 hasta ve benzer yaş ve cinsiyete sahip 107 kontrol ile yürütülmüştür. Hastalara ait veriler hastane bilgi yönetim sistemi ve arşiv dosyalarından geriye dönük olarak elde edilmiştir. Veri girişi ve verilerin analizinde IBM SPSS 24.0 paket programı kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların %56.1'i kadın ve %43.9'u ise erkek idi. Hastaların yaş ortalaması 53.116.3 yıl; minimum yaş 18 yıl ve maksimum yaş ise 96 yıl idi. Hastaların %63.6'sında şikayetler mantar alımını takiben ilk 6 saatte başlamış iken; %36.4'ünde ise 6 saatten sonra başlamıştı. Mantar zehirlenmesi nedeniyle hastaların %61.7'sine gastrik lavaj ve aktif kömür uygulaması yapılmıştı. Hastaların %72'si N-asetilsistein, %16.8'i penisilin G ve %10.3'ü ise silibinin tedavisi almıştı. Hastaların %43'ü servise ve %15'i ise yoğun bakıma yatırılarak takip edilmişti. Ortalama hastanede yatış süresi 4.84.3 gün idi. Hastaların acil servise başvuru anında %18.7'sinde hepatoselüler hasar ve %19.6'sında ise böbrek hasarı olduğu gözlendi. Mantar alımını takiben semptomları 6 saatten sonra başlayan hastalarda hepatoselüler hasar gelişimi istatiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla idi (p<0.001). Erkeklerde mantar zehirlenmesine bağlı böbrek hasarı gelişimi kadınlara göre istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla idi (p=0.005). Mantar zehirlenmesine bağlı hepatoselüler ve böbrek hasarı gelişimi ileri yaştaki hastalarda istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha fazla idi (p=0.006 ve p<0.001). Hepatoselüler ve böbrek hasarı gelişen hastalarda tedavi/takip süresi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde daha uzun idi (p<0.001 ve p=0.002). PLO ve hepatoselüler hasar gelişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark mevcuttu (p=0.015). NLO ve Sİİ ile böbrek hasarı gelişimi arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark mevcuttu (p<0.001 ve p<0.005). Sonuç: NLO, PLO ve Sİİ düzeyleri mantar zehirlenmeli hastalarda prognoz hakkında bilgi verebilir; hepatoselüler ve böbrek hasarı gelişimini tahmin etmeye yardımcı olabilir. NLO, PLO ve Sİİ zehirlenme şiddetini tahmin etmede basit ve güvenilir parametreler olarak dikkate alınmalıdır. Anahtar kelimeler: Mantar zehirlenmesi, nötrofil lenfosit oranı, platelet lenfosit oranı, Sistemik immün inflamasyon indeksi, Karaciğer, Böbrek.Purpose: In this study, we aimed to examine the relationship between clinical severity and hemogram parameters in patients who applied to Ondokuz Mayıs University Health Application and Research Center (SUVAM) Adult Emergency Service with mushroom poisoning. Patients and methods: This study was conducted with 107 patients admitted due to mushroom poisoning between July 2015 and November 2023 and 107 controls of similar age and gender. Data regarding the patients were obtained retrospectively from the hospital information management system and archive files. IBM SPSS 24.0 package program was used for data entry and data analysis. Results: 56.1% of the patients were female and 43.9% were male. The average age of the patients is 53.116.3 years; The minimum age was 18 years and the maximum age was 96 years. In 63.6% of the patients, complaints started within the first 6 hours following mushroom intake; In 36.4% of cases, it started after 6 hours. Gastric lavage and activated charcoal were applied to 61.7% of the patients due to mushroom poisoning. 72% of the patients received N-acetylcysteine treatment, 16.8% received penicillin G and 10.3% received silibinin treatment. 43% of the patients were hospitalized in the ward and 15% in the intensive care unit. The average hospital stay was 4.84.3 days. It was observed that 18.7% of the patients had hepatocellular damage and 19.6% had kidney damage at the time of admission to the emergency department. The development of hepatocellular damage was statistically significantly higher in patients whose symptoms started after 6 hours following mushroom intake (p<0.001). Kidney damage due to mushroom poisoning was statistically significantly more common in men than in women (p=0.005). The development of hepatocellular and kidney damage due to mushroom poisoning was statistically significantly higher in older patients (p=0.006 and p<0.001). The treatment/follow-up period was statistically significantly longer in patients who developed hepatocellular and kidney damage (p<0.001 and p=0.002). There was a statistically significant difference between PLR and hepatocellular damage development (p = 0.015). There was a statistically significant difference between NLR and SII and the development of kidney damage (p<0.001 and p<0.005). Conclusion: NLR, PLR and SII levels can provide information about prognosis in patients with mushroom poisoning; may help predict the development of hepatocellular and renal damage. NLR, PLR and SUI should be considered as simple and reliable parameters in estimating the severity of poisoning. Key words: Mushroom poisoning, neutrophil lymphocyte ratio, platelet lymphocyte ratio, Systemic immune inflammation index, Liver, Kidney.