Şevkânî'nin Fethü'l- Kadîr'indeki Kaynakları ve Metodu

Abstract

Bu çalışmamızda, ondukuzuncu yüzyılda Yemen?in sayılı âlimlerinden biri olan Şevkânî?nin (1173-1250/1760-1834), 1223/1808 yılında başlayıp 1229/1814 yılında tamamladığı ?Fethü?l-kadîr? isimli tefsirindeki kaynaklarını ve metodunu incelemeye çalıştık.Çalışmamız bir giriş ve iki bölümden oluşmuştur. Giriş kısmında; çalışmamızın önemini, amacını ve metodunu açıkladık. Birinci bölümde; müellifimizin hayatını, ailesini, yetiştiği ortamı, ilmî şahsiyetini, hocalarını, talebelerini, çeşitli alanlardaki ilmî eserlerini ve kaynaklarını inceledik. Ve tefsirin mukaddimesi, yazılış gayesi ve özellikleri üzerinde durduk. İkinci bölümde ise tefsiri rivâyet, dirâyet ve Kur?ân ilimleri açısından inceledik. Neticede gördük ki Fethü?l-kadîr?de, Kur?ân?ın Kur?ân?la ve Sünnetle tefsirine öncelikle dikkat edilmiş; ayetlerdeki belâğî inceliklere yer verilmiştir. Tefsirde lügat, sarf ve nahiv konularına değinilmiş, kıraat noktasında bolca örnekler verilmiş; Fıkhî ve Kelâmî konular kendine has üslupla ele alınmıştır. Kaynaklar özenle seçilmiş; İslâm dünyasında muteber kabul edilen tefsirlerden nakiller yapılarak birçok görüş bir arada sunulmuştur. Kısacası bu eserle, tefsir sahasında kendisinden sonraki nesillere kalıcı ve oldukça zengin bir miras bırakılmıştır. Anahtar Sözcükler: 1. Şevkânî 2. Fethü?l-kadîr 3. Tefsir 4. Rivâyet 5. Dirâyet 6. `Ulûmu?l-Kur?ân

In this study, we examined the sources and method of Shawkânî (1173- 1250/1760-1834), was one of the scholars of Yemen, in his Qur?anic exegesis ?Fath al-Qadir.? began to write his exegesis in 1223/1808 (a.d.) and finished in 1229/1814 (a.d.). Our work consists of an introduction and two chapters. In the introduction, we presented the significance, object, and methodology of our study. In the first chapter we examined his life, his family, his environment, his scholarly character, his teachers and students, his works on various Islamic sciences and sources. And we studied the prologue of the exegesis, its purpose and main characteristics. In the second chapter, we examined the exegesis from the perspective of of dirayah (comprehension) and riwayah (narrative) methods and Qur?anic sciences.In conclusion, we found out that riwayah and dirayah methods were used in ?Fath al-Qadir? equally. The author paid attention to interpreting Qur?anic verses with the help of other verses and the sayings of the Prophet. He also pointed out the rhetorical aspects of the verses. Linguistic and grammatical issues were stated; and different styles of recitation were explained through several examples. Legal and theological matters were examined by means of a specific approach. Sources were selected with special care and quotations from widely-accepted works of exegesis were presented along with various views. In short, the author has left a significant and rich work for the future generations in the field of Qur?anic exegesis. KEY WORDS: 1. Shewkânî 2. Fethu?l- Qadir 3. Commentary 4. Rivâyah 5. Dirâyah 6. Quranic sciences