Çocuk Acil Polikliniğine Başvuran Akut Zehirlenme Olgularının Retrospektif Değerlendirilmesi

Abstract

ÖZET Amaç: Bu çalışmanın amacı, hastanemizin Çocuk Bölümü'ne başvuran ve akut zehirlenme olarak kabul edilen olguların özelliklerinin incelenmesidir. Yöntemler: Ocak 2000-Aralık 2004 tarihleri arasında Çocuk Acil Bölümü'ne kabul edilen 17 yaş ve altındaki tüm zehirlenme olguları incelendi. Hastaların bilgileri retrospektif olarak dosyalarından kaydedildi. Hastaların, yaş, cinsiyet, zehirlenmenin olduğu ay ve yıl, geçen süre, zehirlenme yolu, zehirlenme nedeni, bulgular ve semptomlar, hastanede yatış süresi ve sonuçlar değerlendirildi. Bulgular: Tüm epidemiyolojik ve klinik veriler 924 hastadan elde edildi. Zehirlenen hastaların ortalama yaşı (ort.± SD) 6,6 ± 5,1 idi ve yaş aralığı 1 ay- 17 yaş idi. 473 hasta (tüm hastaların %51,1'i) 5 yaşın altında idi. Yaş gruplarına göre cinsiyet dağılımı incelendiğinde 9 yaşın altındaki zehirlenmelerde erkek hastaların sayısı kızlardan daha fazla iken 9 yaşın üzerinde kız hastalar çoğunlukta idi. Olguların büyük çoğunluğu kaza sonucu zehirlenmişti (tüm olguların %81,1'i) ve bunların çoğunluğu 6 yaşın altında idi (%62,5). İntihar girişimi (tüm olguların %18,9'u) 9 yaşın üzerinde ve yaygın olarak kızlarda (tüm intihar girişimlerinin %80'ni) meydana gelmişti. Zehirlenmeler sıklıkla yaz aylarında görüldü. İlaçlar en sık rastlanan etkenlerdi (%47,6). Bunu insektisit- pestisitler (%16,5), kostik-koroziv ajanlar (%15,0), besinler (%11,8) ve CO (%3,0) zehirlenmeleri takip etti. İlaç nedenleri arasında ilk sırayı merkezi sinir sistemine etkili ilaçlar (%29,5) ikinci sırayı analjezik-antipiretik ilaçlar (%9,8) almıştı. Trisiklik antidepresan ilaçlar içinde amitiriptilin, en sık gözlenen zehirleneme nedeni idi. Vakaların büyük bölümü zehirlenmeden sonra ilk beş saat içerisinde getirildi (73,8). Zehirlenmelerin büyük çoğunluğu oral alım ile meydana gelmişti (875 hasta, %94,7). En fazla saptanan bulgular bilinç değişiklikleri ve bulantı-kusma idi. Olguların %23,6'sı hastaneye hiçbir bulgusu olmadan getirilmişti. Olguların çoğuna destekleyici semptomatik tedavi ve genel önlemleri içeren non-spesifik tedavi verildi. Olguların çoğunluğu ilk dört gün içinde taburcu edildi. Beş yıllık dönem boyunca akut zehirlenme nedeniyle sekiz hasta kaybedildi ve mortalite oranı %0,9 idi. VIIISonuç: Bu çalışmada 924 olgunun yaklaşık yarısı ilaç zehirlenmeleridir. Çocukların açamayacağı ilaç kutularının kullanılması, ilaçların reçetesiz satılmaması, zehirlenmeye yol açabilecek maddelerin çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklanması, ailelerin eğitilmesi, zehirlenme olgularına yaklaşımda acil servis hekimlerinin eğitilmesi ve zehir danışma merkezlerinin çalışma alanlarının genişletilmesi gibi koruyucu önlemlerin alınması zehirlenme olgularının sayısını azaltabileceği sonucuna varılmıştır. İntihar amaçlı zehirlenmelerde hastalara ve ailelere gerekli psikolojik destek sağlanmalıdır. Zehirlenme konusunda bilinçlenme ve uygun tedavi yaklaşımları ile mortalite oranlan en aza indirilebilir. Çocukluk çağı zehirlenmelerinin epidemiyolojik özelliklerinin daha iyi ortaya konması için çok merkezli prospektif çalışmalara ihtiyaç vardır. Anahtar kelimeler: Zehirlenme, çocukluk çağı, ilaçlar, epidemiyoloji IX

ABSTRACT Aim: The purpose of this study was to clarify the characteristics of acute poisoning cases admitted to a pediatric referral hospital. Methods: All poisoned patients under 17 years of age presenting to the Emergency Department (ED) from January 2000 to December 2004 were reviewed. The information about each case was recorded by a retrospective chart review survey. Patients were evaluated with respect to age, sex, the season which the intoxication took place, the time of referral to the hospital, the way of taking the toxic agent, the cause of intoxication, signs and symptoms, the hospitalization period and outcome. Results: Complete epidemiological and clinical data were obtained for 924 patients. The mean age of all poisoned patients (mean ± Standard deviation) was 6.6 ± 5.1 years, and the age range was from 1 month to 17 years. Four hundred and seventy-tree children, forming 51.1% of all patients, were under five years of age. When we examined sex-distribution according to age groups, slightly more boys than girls were intoxicated at ages less than 9 years, after than more girls than boys were involved. The majority of all cases were due to accidental poisoning (81.1% of all poisonings) which occurred mostly in children less than six years of age (62.5%). Suicides (18.9% of the poisonings) had the highest ratio in cases over 9 years of age and suicides were more common in females (80.0% of intentional poisoning). Poisoning episodes occurred more frequently in summer months. Drugs were the most frequent offending agent (47.6%), followed by ingestion of insecticides-pesticides (16.5%), caustic/corrosive substance (15%), food poisoning (11.8%), and carbon monoxide (CO) intoxication (3%). Most frequent drug poisonings were medicines affecting to the central nervous system (29.5%) followed by analgesic-antipyretic poisonings (9.8%). Amitriptyline was the most common ingested tricyclic antidepressant drugs. The majority of cases were brought within five hours (73.8%») after poisoning. The most common route of poisoning was ingestion of the poison (875 patients, 94.7%). The most frequent symptoms were the changes of consciousness, nausea and vomiting. There was no clinical sign at the time of admission in 23.6% all patients. In most of the cases, the treatment was non-specific, including general measures of decontamination and supportive-symptomatic therapy. Most of cases were discharged after four days. During Xthe five-year study period, eight patients were died due to acute poisoning, yielding an overall mortality rate of 0.9%. Conclusion: In this survey on 924 consecutive cases of acute poisoning in children, about half of the cases involved medicines. Data suggest that preventive measures such as child resistant containers for medicines in Turkey should be introduced. The importance of medical training and of poisoning information centers should be stressed for emergency department and the increase in tendency of suicidal attempts in adolescent girls deserve close monitoring. The early awareness of poisoning and appropriate therapeutic measures will be efficacious in providing a low mortality rate. The epidemiological and preventive properties of childhood poisonings should be further searched by prospectively designed multicentric studies. Key words: Poisoning, childhood, drugs, epidemiology XI