Çorum İli Buğday Ekim Alanlarında Sorun Olan Avena Fatua L. (Yabani Yulaf)'nın Bazı Herbisitlere Karşı Dayanıklılık Durumunun Araştırılması

Abstract

Buğday dünyada en geniş alanda yetiştirilen tarla ürünü olup dünya nüfusunun yarısının temel besin kaynağıdır. Yabancı otlar buğdayda verimi etkileyen en önemli unsur olduğundan yabancı ot mücadelesi buğday üretiminde önemli bir yer tutmaktadır. Buğday ekim alanlarında yoğun olarak herbisit kullanımı söz konusu olmakta ve bunun sonucu olarak yabancı otlar kullanılan herbisitlere dayanıklılık geliştirmektedir. Bu amaçla Çorum ilinde buğday yetiştirilen ve bu yabancı otların sorun olduğu alanlardan toplam 32 tarladan söz konusu yabancı otların tohumları alınmış ve saksı koşullarında bioassay yöntemleriyle dayanıklı biyotipler ile bunların dayanıklılık dereceleri belirlenmiştir. Bazı populasyonların herbisit uygulamasından etkilenmedikleri ve hayatta kaldığı saptanmıştır. Bu populasyonlar doz-etki çalışmalarına alınmış ve ED90 değerlerinin elde edilmesi için Weibull modeli ile R paket programında analiz edilmiştir. Mesosulfuron methyl+iodosulfuron methyl 16 populasyona ve propoxycarbazone sodium+mesosulfuron methyl ise 11 populasyonu yeterince kontrol edilemediği saptanmıştır. Elde edilen bioassay çalışmaları sonucunda, 8 populayonun Mesosulfuron methyl+iodosulfuron methyl ve bir populasyonun propoxycarbazone sodium+mesosulfuron methyl'e dayanıklı olduğu tespit edilmiştir.

Wheat is the world's most widely grown cereal crop and is a food staple for world half of the population. Weeds are one of the most important yield limiting factors in wheat which makes an effective weed control an integral part of production. Due to intensive herbicide use in wheat growing areas in Turkey is resistance problems in some important weed species. With this aim weed seeds will be collected from different wheat growing provinces in Çorum province, in total from 32 different wheat fields. After initial screening for resistance in pot experiments, biotypes that are supposed to be resistant will be submitted to bioassays to determine the resistance grades. Some accession exhibited the highest survival to treatment with field rates of these herbicides. The Weibull dose-response curve, an asymmetric sigmoid curve, was fitted to data to obtain ED90 in R program. Some accessions tested did not controlled by mesosulfuron methyl+iodosulfuron methyl and propoxycarbazone sodium+mesosulfuron methyl. So, they were accepted as a susceptible population. Based on the results of bioassays 8 and 1 accession has been found resistance to mesosulfuron methyl+iodosulfuron methyl and propoxycarbazone sodium+mesosulfuron methyl, respectivly.