BDB-L Kestane Genotipinin Morfolojik ve Fenolojik Karakterizasyonu: Meyve Üretimi ve Tozlayıcı için Umut Verici Bir Aday

Abstract

BDB-L, Türkiye’ye ‘Bouche de Bétizac’ çeşidini kazandırma çabaları sonucunda elde edilen bir hibrit kestane genotipidir. Bu çalışmada, BDB-L genotipinin morfolojik ve fenolojik özellikleri incelenerek, meyve üretimi, tozlayıcı karakteri ve kestane balı üretimi için potansiyeli değerlendirilmiştir. 2020-2023 yılları arasında Samsun, Türkiye’de gerçekleştirilen çalışmada; ağaç kuvveti, yaprak morfolojisi, çiçek yapıları, kapsül yapısı ve meyve kalitesi gibi temel özellikler incelenmiştir. Genotip, yarı dik bir büyüme karakterine sahiptir. Güçlü bir büyüme karakterine sahip olan genotip, orta kalınlıkta sürgünler, sivri uçlu yapraklar ile nokta şekilli dişler ve geniş bir yaprak yüzeyi gibi ayırt edici yaprak özelliklerine sahiptir. Erkek ve karışık çiçek püskülleri, yoğun bir yapıya sahip olup, uzun erkek organ filamentleri ile yüksek tozlaşma verimliliği göstermiştir. Kapsüller, büyük, karemsi küresel şekilli olup kapsül içerisinde ortalama 2.87 adet meyve bulunmaktadır. Meyveler ise enine elipsoid şeklinde olup, çok parlak kabuklara, açık krem renkli iç kısımlara ve ince, kolay soyulabilen bir tohum kabuğuna sahiptir. Düşük tohum penetrasyonu ve kabuk çatlama oranı (%1.2) ile poliembrioninin az oranda görülmesi gibi dikkat çekici özellikler, homojen bir iç gelişim sağlamıştır. Bu özellikler, taze tüketim ve şekerleme gibi uygulamalar için pazar tarafından tercih edilmektedir. Fenolojik zaman çizelgesi, erken tomurcuk patlaması ile orta mevsim olgunlaşmasını ortaya koymuş, bu da ılıman iklimlere adaptasyonunu göstermiştir. Bulgular, BDB-L genotipinin ticari kestane üretimi, tozlayıcı çeşit olarak kullanımı ve kestane balı üretimi için önemli potansiyele sahip, yüksek kaliteli ve çok yönlü bir kestane genotipi olduğunu göstermektedir.