Yükseköğretimde Neoliberal Dönüşümler ve Uluslararası Öğrencilik: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Örneği

Abstract

Çalışmanın teorik ve ekonomi-politik arka planını neoliberal küreselleşme olgusu ve bu olgunun Türk yükseköğretim alanı dahil olmak üzere 'yükseköğretimde uluslararasılaşma' sürecine etkileri oluşturmaktadır. Bu doğrultuda çalışmada; eğitim alanında yaşanılan neoliberal yeniden yapılanma süreciyle ivmelenen küresel rekabet ortamına odaklanılarak, yükseköğretimde uluslararasılaşma olgusuyla ilişkisellik içinde uluslararası öğrenci hareketliliğinin Türkiye'deki görünümünü ve Türk yükseköğretim alanı üzerindeki etkilerini anlamak amaçlanmıştır. Bu amaçtan hareketle; nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanılarak karma yöntemler araştırmasının uygulanmış olduğu çalışmanın örneklem grubunu Ondokuz Mayıs Üniversitesi'nde aktif bir şekilde eğitim öğretim hayatına devam eden farklı ülkelerden ve farklı etnik kimliklerden uluslararası öğrenciler oluşturmuştur. Toplamda 388 gönüllü katılımcıyla anket uygulaması ve 10 gönüllü görüşmeciyle derinlemesine mülakat gerçekleştirilen çalışmada; katılımcıların 'sosyo-ekonomik durumlarına', 'dil düzeyi ve becerilerine', 'gelinen ülkeye/bölgeye dair görüşlerine ve uluslararası eğitim sürecine iten faktörlere', 'Türkiye'ye dair düşüncelerine ve Türkiye'ye çeken faktörlere', 'Ondokuz Mayıs Üniversitesi'ne dair genel düşüncelere ve memnuniyet düzeylerine', 'özne üzerine etki eden çeşitli neoliberal ölçütlere ve buna bağlı olarak uluslararası eğitim süreci içerisinde kazanılan/geliştirilen birtakım becerilere' ve son olarak 'gelecek beklentilerine ve planlamalarına' değinilerek uluslararası eğitim sürecinin ve uluslararası öğrenci hareketliliğinin farklı veçhelerinin çeşitli parametreleri sorgulanmış ve aynı zamanda araştırmanın örneklem grubunu oluşturan katılımcıların 'dünü', 'bugünü' ve 'yarınının' genel bir profili ortaya konulmaya çalışarak devlet politikaları, piyasa süreçleri ve uluslararası öğrencilerin aktif rolü çerçevesinde çok boyutlu ve ilişkisel bir analiz gerçekleştirilmiştir. Elde edilen araştırma bulgularından hareketle; bölgesel bazda uluslararası öğrencileri uluslararası eğitim sürecine iten ve Türkiye'ye çeken faktörlerde anlamlı bir farklılaşmanın olduğu görülmüş, uluslararası eğitim sürecinin kazandırmış olduğu kişisel becerilerin neoliberalizmin piyasa odaklı birey yetiştirme ideali çerçevesi üzerinden bir tartışma yürütülmüş ve bu araştırma özelinde Türkiye'nin uluslararası öğrenciler açısından geçici bir deneyim alanı olarak görüldüğü veya bu şekilde düşünüldüğü tespit edilmiştir.The theoretical and economic-political background of this study is based on the phenomenon of neoliberal globalization and its impact on the 'internationalization in higher education' process, including the Turkish higher education sector. Accordingly, the study aims to understand the appearance of international student mobility in Turkey and its effects on the Turkish higher education system in the context of global competition, accelerated by the neoliberal restructuring process in the field of education. For this purpose, a mixed-methods approach combining both quantitative and qualitative research methods was applied. The sample group of the study consisted of international students from different countries and ethnic backgrounds who are actively pursuing their studies at Ondokuz Mayıs University. Surveys were contucted with a total 388 voluntary participants, and in-depth interviews were held with 10 voluntary interviewees. The study examined various parameters of the international education process and international student mobility by focusing on participants 'socio-economic status', 'language levels and skills', views on the host country/region and factors driving them toward international education', 'thoughts on Turkey and factors attracting them to Turkey', 'general opinions and satisfaction levels regarding Ondokuz Mayıs University', 'various neoliberal criteria influencing subject and certain skills acquired or developed within the international education process' and finally 'future expectations and plans'. Through this analysis, the study sought to present a general profile of the participants 'past', 'present' and 'future' within a multidimensional and relational framework, taking into account state policies, market processes and the active role of international students. Based on the findings, a significant variation was observed in the factors driving international student to the international education process and attracting them to Turkey on a regional basis. Additionally, a discussion was conducted on the personal skills gained through the international education process within the framework of neoliberalism's ideal of producing market-oriented individuals. In this specific research, it was determined that Turkey is viewed or considered as a temporary experience zone for international students.