Orta Karadeniz Kıyı Şeridinde Su ve Sediman Kirliliğinin Araştırılması

Abstract

Bu çalışmada, Karadeniz Havzası'nın maruz kaldığı sanayi kirliliği ve çeşitli diğer kirlilik etkenlerinin, su ve sedimanda DGT (İnce Filmlerde Yaygın Gradyanlar) yöntemi ile belirlenmesi ve mevcut kirliliğin kalite standartlarına göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, Samsun-Tekkeköy bölgesinde seçilen Akkiraz Deresi, Hıdırellez Deresi, OSB Kanalı, Şabanoğlu Deresi ve Selyeri Deresi olmak üzere toplam beş farklı örnekleme istasyonundan, Eylül 2017'de , Aralık 2017'de ve Nisan 2018'de toplam üç farklı mevsimde örnek alınmıştır. Alınan bu örneklere yerinde analizler yapılmakla birlikte, labotatuvar ortamında da fiziki ve kimyasal analizler gerçekleştirilmiştir. Örnekleme noktalarının denize deşarj olduğu noktalardan özellikle kara kökenli kirletici yüklerini (BOI5, NO3--N, NO2--N, TN, orto-P, TP, TOK) belirlemek için, Ekman-Bridge sediman numune alıcısı ile sediman numunesi , nansen şişesi ve ISCO GLS örnek alma cihazı ile su numuneleri mevsimsel olarak alınmış ve çeşitli parametreler (% organik madde içeriği, % su içeriği, partikül dağılımı vb.) izlenmiştir. Su örneklerinde standart metoda (APHA, AWWA, 1999) göre analizler (pH, iletkenlik, sıcaklık, TOK, Cl, N, Fe, Mn, P) yapılmıştır. Ayrıca çalışmanın ana konusu olan DGT yöntemi ile su ve sedimanda metal içeriğine bakılmıştır. DGT uygulanan su örneklerinde, ağır metal konsantrasyonları sınır değerleri aşmamakla birlikte, sediman örneklerinde Zn, Ni ve Pb birikimi görülmüştür. Ni ve Pb'nin derinlik boyunca değişiminin fazla olmadığı ve sürekli bir birikimin olduğu, Zn konsantrasyonunun derinlikle arttığı tespit edilmiştir. Aralık 2017'de alınan sediman örneklerinde ortalama metal konsantrasyonları Al>Fe>Mg>Mn>Zn>Pb>Ni, Eylül 2017'de alınan sediman örneklerinde sıralama Fe>Al>Mg>Zn>Mn>Pb>Ni, Nisan 2018'de alınan sediman örneklerinde ortalama metal konsantrasyonları ise Mg>Al>Fe>Zn>Mn>Pb>Ni şeklindedir. Anahtar kelimeler: Karadeniz, Kirlilik, Su, Sediman, DGTIn this study, it is aimed to determine the industrial pollution and various other pollution factors that the Black Sea Basin is exposed to by DGT (Widespread Gradients) method in water and sediment and to evaluate the current pollution according to the quality standards. For this purpose, Akkiraz Deresi, Hıdırellez Deresi, OSB Channel, Şabanoğlu Deresi and Selyeri Creek selected in Samsun-Tekkeköy region were sampled in three different seasons in September 2017, December 2017 and April 2018. . Although these samples were analyzed in situ, physical and chemical analyzes were carried out in the laboratory environment. In order to determine the land-based pollutant loads (BOI5, NO3-N, NO2-N, TN, ortho-P, TP, TOC) from the points where the sampling points are discharged to the sea, the sediment sample with the Ekman-Bridge sediment sampler, Water samples were taken seasonally with ISCO GLS sampling device and various parameters (% organic matter content,% water content, particle distribution etc.) were observed. In water samples, analyzes (pH, conductivity, temperature, TOC, Cl, N, Fe, Mn, P) were performed according to the standard method (APHA, AWWA, 1999). In addition, the main subject of the study was the metal content of water and sediment. Although the concentrations of heavy metals did not exceed the limit values in DGT applied water samples, Zn, Ni and Pb accumulation were observed in sediment samples. It was determined that Ni and Pb had no change in depth and a continuous accumulation and Zn concentration increased with depth. In the sediment samples taken in December 2017, the average metal concentrations were determined as Al> Fe> Mg> Mn> Zn> Pb> Ni, sediment samples taken in September 2017 Fe> Al> Mg> Zn> Mn> Pb> Ni, April 2018 The mean metal concentrations in the sediment samples were Mg> Al> Fe> Zn> Mn> Pb> Ni. Key words: Black Sea, Pollution, Water, Sediment, DGT