Samsun İlinde Traktör Kullanımında Güvenlik Durumu ve Algılarının Değerlendirilmesi

Abstract

Traktörler, tarım faaliyetlerinde kritik bir rol oynamakta ve tarımsal üretimin olduğu her yerde yaygın olarak kullanılmaktadır. Samsun'un önemli tarımsal potansiyele sahip iki ovası olan Çarşamba ve Bafra'da yoğun olarak kullanılan traktörlerin karıştığı birçok kaza meydana gelmektedir. Bu kazaların sebepleri arasında traktörlerin kendine has özellikleri, operatörlerin dikkatsizliği, yetersiz tecrübe, trafik ve sürüş kurallarına uymama, uygun hızda seyretmeme, yaş faktörü, bilgi eksikliği ve teknik yetersizlik bulunmaktadır. Ayrıca, çiftçilerin eğitim düzeyi, traktörlerin güvenlik durumları ve güvenlik algıları da kazalara neden olabilecek faktörler arasındadır. Bu çalışma, Samsun ili Bafra ve Çarşamba ilçelerinde, Çiftçi Kayıt Sistemi'ne kayıtlı tarımsal üretim yapan işletmeler arasından rastgele seçilen bir kitle üzerinde yürütülmüştür. Basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile belirlenen 104 çiftçi ile yüz yüze görüşmeler yapılarak, traktör kullanıcılarının güvenlik algıları değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, traktör kullanıcılarının çoğunluğu güvenlik ekipmanlarını kullanma eğilimindedir. Ancak, eğitim seviyesi düştükçe bu ekipmanların kullanımı azalmakta ve yaş ilerledikçe kullanım özeni azalmaktadır. Bu durumun sebepleri arasında özgüven artışı ve ihmalkar davranışlar yer almaktadır. Ayrıca, bazı kullanıcılar güvenlik ekipmanlarının etkinliği ve önemi konusunda yeterince bilgi sahibi değildir. Traktör kazalarının önlenmesi için güvenlik bilinci ve farkındalığın artırılması büyük önem taşımaktadır. Çiftçilerin güvenlik konusundaki tutumlarını ve davranışlarını anlamak, mevcut güvenlik önlemlerini değerlendirmek ve potansiyel iyileştirmeler önermek amacıyla çalışmalar yapılmalıdır. Ankete katılan çiftçilerin neredeyse tamamı iş güvenliğinin önemli olduğunu belirtmiştir, ancak eğitim ve bilgi eksikliği güvenlik önlemlerinin etkinliğini azaltmaktadır. Eğitim eksikliğinin artmasıyla birlikte traktör kazalarının sıklığı da artmaktadır. Bu nedenle, traktör kullanıcıları arasında güvenlik bilincinin artırılması için eğitim programları geliştirilmesi önerilmektedir. Ayrıca, güvenlik ekipmanlarının erişilebilirliği artırılmalı ve tarım çalışanları güvenlik konusunda bilinçlendirilmelidirTractors play a critical role in agricultural activities and are widely used wherever agricultural production occurs. Numerous accidents involving tractors occur frequently in Çarşamba and Bafra, two plains in Samsun with significant agricultural potential. The causes of these accidents include the unique characteristics of tractors, operator negligence, lack of experience, failure to comply with traffic and driving rules, inappropriate speeds, age factor, lack of knowledge, and technical inadequacies. Additionally, farmers' education level, the safety conditions of the tractors, and their perception of safety are also factors that can lead to accidents. This study was conducted on a randomly selected sample of agricultural enterprises registered in the Farmer Registration System in the Bafra and Çarşamba districts of Samsun. By conducting face-to-face interviews with 104 farmers selected using a simple random sampling method, the safety perceptions of tractor users were evaluated. According to the research results, the majority of tractor users tend to use safety equipment. However, the use of these equipment decreases as the education level drops and the care in using them diminishes with age. Reasons for this include increased self-confidence and negligent behavior. Furthermore, some users are not sufficiently informed about the effectiveness and importance of safety equipment. Raising safety awareness and consciousness is crucial to preventing tractor accidents. Studies should be conducted to understand farmers' attitudes and behaviors regarding safety, evaluate existing safety measures, and propose potential improvements. Almost all farmers participating in the survey stated that occupational safety is important, but a lack of education and information reduces the effectiveness of safety measures. The frequency of tractor accidents increases with a lack of education. Therefore, it is recommended to develop training programs to raise safety awareness among tractor users. Additionally, the accessibility of safety equipment should be increased, and agricultural workers should be made aware of safety issues.